Zaktualizowany projekt nowelizacji KSH

W dniu 16 grudnia 2021 r. na stronie Sejmu RP opublikowany został zaktualizowany projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw. Zmiany są wynikiem prac Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach, które odbyły się w dniach 14 października i 15 grudnia 2021 r.

Warto przypomnieć, że projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw („Projekt”) został przygotowany przez Komisję ds. Reformy Nadzoru Właścicielskiego przy Ministerstwie Aktywów Państwowych i przedstawiany jest jako największa od 20 lat zmiana przepisów handlowych. Główne zmiany, które przewiduje Projekt skupiają się wokół trzech obszarów:

• wprowadzenie do polskiego prawa spółek handlowych ograniczonej regulacji tzw. prawa holdingowego; celem tej zmiany ma być uregulowanie relacji między spółkami dominującymi a spółkami zależnymi; projekt wprowadza m.in. legalną definicję grupy spółek oraz ustanawia zasadę, zgodnie z którą spółki należące do grupy spółek powinny kierować się nie tylko interesem danej spółki, ale również interesem grupy spółek;
• wzmocnienie pozycji rad nadzorczych w spółkach kapitałowych, zgodnie z założeniem, że rada nadzorcza powinna być równoprawnym partnerem zarządu w spółce;
• poprawa efektywności funkcjonowania spółek oraz uporządkowanie regulacji kodeksowej, m.in. poprzez uporządkowanie i rozbudowanie niektórych przepisów, w obszarach, które budzą obecnie wątpliwości lub trudności interpretacyjne.

Szerzej o pierwotnym Projekcie nowelizacji, jaki i jego wcześniejszych aktualizacjach (z grudnia 2020 r. i czerwca 2021 r.) pisaliśmy na naszej stronie  internetowej.

W dniu 1 października 2021 r. odbyło się pierwsze czytanie, na którym Sejm RP zdecydował o skierowaniu Projektu do Komisji Nadzwyczajnej ds. Zmian w Kodyfikacjach („Komisja”) celem kontynuowania prac nad nowelizacją. Komisja efekty swoich prac przedstawiła Sejmowi RP w Sprawozdaniu Komisji o Projekcie z dnia 15 grudnia 2021 r. wraz z wnioskiem o uchwalenie Projektu w wersji uwzględniającej zmiany wprowadzone przez Komisję.

Zaproponowane zmiany, co nie jest zaskoczeniem, nie zmieniają fundamentalnych założeń stojących u podstaw Projektu i tylko w bardzo nielicznych przypadkach wydają się stanowić odpowiedzieć na szereg krytycznych uwag, które zostały przedstawione w publicznej debacie, wobec omawianego projektu nowelizacji k.s.h.

Projektowane przepisy ograniczonego prawa holdingowego, w dalszym ciągu ograniczają się zatem do regulacji tylko tych grup spółek, w odniesieniu do których fakt przynależności do grupy został ujawniony w rejestrze przedsiębiorców i do, mających charakter sformalizowany, tzw. wiążących poleceń kierowanych ze strony spółki dominującej wobec spółek zależnych uczestniczących w takiej grupie spółek. Niezmiennie, w przypadku tego rodzaju grup spółek, to na barkach zarządów spółek zależnych spoczywać ma, z praktycznych względów niezwykle trudny do właściwej realizacji, obowiązek oceny, czy zachodzi uzasadniona obawa, że wykonanie polecenia wyrządzi spółce zależnej szkodę, która nie będzie naprawiona w perspektywie dwóch lat, licząc od dnia wystąpienia zdarzenia wyrządzającego szkodę, co stanowi przesłankę odmowy wykonania polecenia spółki dominującej.

Jednocześnie w dalszym ciągu poza zainteresowaniem projektodawcy, a przynajmniej poza ramami proponowanej regulacji, pozostawać mają relacje zachodzące pomiędzy uczestnikami tzw. faktycznych grupy spółek, tj. takich grup spółek, które nie będą ujawniane w rejestrze przedsiębiorców.

W rezultacie, wśród zmian wprowadzonych przez Komisję dominują zmiany o charakterze korekt redakcyjnych. Jeśli zaś chodzi o zmiany o charakterze merytorycznym, wskazać w pierwszej kolejności należy na zawężenie zakresu podmiotowego zastosowania projektowanej regulacji ograniczonego prawa holdingowego. Po pierwszej, pojęcie grupy spółek zostało zawężone wyłącznie do relacji pomiędzy spółkami kapitałowymi, pozostawiając zatem poza niniejszą regulacją spółki osobowe. Ponadto, z inicjatywy Komisji Nadzoru Finansowego, rozszerzeniu ma ulec katalog podmiotów, do których przepisy ustawy o spółce zależnej uczestniczącej w grupie spółek nie będą stosowane. Obok spółki publicznej oraz spółki, która jest spółką w likwidacji i rozpoczęła podział swego majątku albo jest spółką w upadłości dodano również spółkę będącą podmiotem objętym nadzorem nad rynkiem finansowym w rozumieniu art. 1 ust. 2 ustawy z dnia 21 lipca 2006 r. o nadzorze nad rynkiem finansowym, co wydaje się być zmianą uzasadnioną z perspektywy konieczności zapewnienia bezpieczeństwa oraz stabilności funkcjonowania rynku finansowego oraz zabezpieczenia interesów klientów instytucji finansowych.

Niepokoić natomiast może wykreślenie z projektowanego art. 21⁵ § 1, doprecyzowania, że członek zarządu rady nadzorcze, komisji rewizyjnej oraz likwidator spółki zależnej nie ponosi odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną wykonaniem wiążącego polecenia, o ile  wiążące polecenie zostało wykonane na zasadach określonych w art. 21³ i 21⁴ Projektu, co rodzi pytanie o faktyczny zakres proponowanej regulacji.  

Trudno również zrozumieć intencję stojącą za wykreśleniem z Projektu postanowienia, stanowiącego, że funkcję doradcy rady nadzorczej mogą wykonywać wyłącznie podmioty posiadające wiedzę fachową i kwalifikacje niezbędne do zbadania sprawy określonej przez radę nadzorczą, która zapewnia sporządzenie rzetelnego i obiektywnego raportu z badania.

Najnowsza wersja Projektu przewiduje również uregulowanie kwestii informowania akcjonariuszy o wynikach przeprowadzonego przez doradcę rady nadzorczej badania określonej sprawy dotyczącej działalności spółki lub jej majątku lub dokonania przez niego analiz oraz opinii. Zgodnie z nową wersją Projektu, w takich przypadkach rada nadzorcza będzie mogła udostępnić akcjonariuszom wyniki pracy doradcy rady nadzorczej, pod warunkiem, że to ujawnienie nie wyrządzi szkody spółce, spółce powiązanej albo spółce lub spółdzielni zależnej, w szczególności przez ujawnienie tajemnic technicznych, handlowych lub organizacyjnych przedsiębiorstwa.

Nowe rozwiązania mają wejść w życie po sześciu miesiącach od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw, co ma stanowić wystarczający czas na dostosowanie stosunków wewnątrzkorporacyjnych w spółkach, w tym dostosowania umów spółek i statutów do nowego brzmienia przepisów, czy złożenia wniosku do KRS o dokonanie wzmianki o uczestnictwie w grupie spółek.

Warto wspomnieć, że kwestia vacatio legis również uległa zmianie w najnowszej wersji Projektu. Dotychczasowe wersje zakładały wyjątek od sześciomiesięcznego okresu vacatio legis w postaci art. 1 pkt 3 projektowanej ustawy, który miał wejść w życie z dniem 1 kwietnia 2022 r.Przepis art. 1 pkt 3 Projektu rozszerza katalog osób, które nie mogą być członkiem zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej, likwidatorem albo prokurentem spółki na osoby skazane prawomocnym wyrokiem za przestępstwo określone w przepisach art. 587¹ i art. 587² k.s.h. Jednocześnie Projekt nie przewiduje wcześniejszego wejścia w życie, tj. z dniem 1 kwietnia 2022 r. przepisów karnych zawartych w art. 587¹ i art. 587² k.s.h.( art. 1 pkt 49 Projektu).

Z treścią Sprawozdania Komisji o Projekcie można zapoznać się pod linkiem.

Autorzy: adwokat Tomasz Kamiński, aplikant radcowska Katarzyna Okoń,

Kancelaria prawna KRWLEGAL zapewnia profesjonalne i fachowe doradztwo w wielu dziedzinach prawa, w tym świadczy usługi m. in. w zakresie prawa korporacyjnego.

Kancelaria prawna KRWLEGAL zapewnia profesjonalne i fachowe doradztwo w wielu dziedzinach prawa oraz takich kwestiach jak usługi family office. Jeśli uważasz, że może mieć to wpływ na Twój biznes, zapraszamy do kontaktu: biuro@krwlegal.pl lub +48 22 29 50 940.