W skutek rozszerzania się koronawirusa COVID-19 wielu przedsiębiorców boryka się lub wkrótce może się mierzyć z ryzykiem utraty płynności finansowej. Z tego względu niezwykle wyczekiwane są wszelkie inicjatywy dotyczące możliwości udzielania pomocy publicznej na wsparcie finansowe przedsiębiorców w celu zapobieżenia widmu ich upadłości.
7 kwietnia 2020
W tym kontekście należy zwrócić uwagę, iż zgodnie z opublikowanym w dniu 26 marca 2020 r. na stronie internetowej Sejmu rządowym projektem ustawy o udzielaniu pomocy publicznej w celu ratowania przedsiębiorców, przedsiębiorcy znajdujący się w trudnej sytuacji ekonomicznej będą mogli uzyskać, na wniosek, pomoc publiczną na ratowanie, wsparcie restrukturyzacyjne lub restrukturyzację.
Pomoc będzie mógł uzyskać przedsiębiorca, który wskutek poniesionych strat utracił więcej niż połowę kapitału, w szczególności jeżeli suma zysku (strat) z lat ubiegłych, zysku (straty) netto w danym roku obrotowym, kapitału zapasowego, kapitału z aktualizacji wyceny i pozostałych kapitałów (funduszy) rezerwowych jest ujemna i jej wartość bezwzględna jest większa niż 50% kapitału (funduszu) podstawowego, a w przypadku przedsiębiorców innych niż mali lub średni, gdy w ciągu dwóch ostatnich lat stosunek długów do kapitału własnego był większy niż 7,5 a zysku operacyjnego powiększonego o amortyzację do odsetek był niższy niż 1.
Projekt zakłada, że z pomocy publicznej będzie mógł również skorzystać niewypłacalny (w rozumieniu art. 11 Prawa upadłościowego) przedsiębiorca
Uzyskanie pomocy będzie możliwe m. in. pod warunkiem, że przedsiębiorca:
1) podjął działalność gospodarczą w danym sektorze w okresie co najmniej trzech lat przed dniem złożenia wniosku restrukturyzacyjnego;
2) nie prowadzi działalności gospodarczej w sektorach hutnictwa żelaza i stali, górnictwa węgla lub w sektorze finansowym;
3) nie prowadzi działalności na rynku, na którym występuje lub może występować długookresowa strukturalna nadprodukcja;
4) nie jest przedsiębiorcą należącym do grupy kapitałowej ani nie jest przejmowany przez żadnego przedsiębiorcę należącego do grupy kapitałowej, z wyjątkiem sytuacji gdy wykaże, że jego trudna sytuacja ekonomiczna:
a) ma charakter wewnętrzny i nie jest wynikiem nieuzasadnionego podziału kosztów w ramach grupy kapitałowej,
b) jest zbyt poważna, aby mogła zostać rozwiązana przez przedsiębiorcę lub przedsiębiorców należących do tej samej grupy kapitałowej.
Pomoc będzie mogła być udzielana, jeżeli będzie zapobiegać i prowadzić do ograniczenia trudności społecznych lub przezwyciężenia niedoskonałości rynku, w przypadku gdy bez jej udzielenia cel ten nie zostałby osiągnięty lub zostałby osiągnięty w mniejszym zakresie. Ponadto pomoc na tymczasowe wsparcie restrukturyzacyjne będzie mogła być udzielona wyłącznie mikro-, małemu i średniemu przedsiębiorcy, z wyłączeniem dużych przedsiębiorców.
Pomoc na ratowanie
Pomoc na ratowanie będzie udzielana przedsiębiorcy znajdującemu się w trudnej sytuacji ekonomicznej, w celu umożliwienia mu prowadzenia działalności gospodarczej przez okres niezbędny do opracowania planu restrukturyzacji albo likwidacji działalności gospodarczej
Pomoc na ratowanie ma być udzielana wyłącznie w formie zabezpieczonej pożyczki, której oprocentowanie będzie nie niższe niż stopa bazowa powiększona o 4 punkty procentowe.
Zabezpieczenie będzie musiało mieć wartość nie mniejszą niż 50% kwoty planowanej pomocy publicznej. Zabezpieczenie będzie mogło stanowić w szczególności:
1) hipoteka,
2) zastaw cywilny lub rejestrowy,
3) cesja wierzytelności,
4) oświadczenie o poddaniu się egzekucji wprost spełniające warunki określone w art. 777 § 1 pkt 4–6 Kodeksu postępowania cywilnego,
5) weksel własny in blanco.
Pomoc w formie pożyczki będzie mogła zostać udzielona na okres nie dłuższy niż 6 miesięcy.
Tymczasowe wsparcie restrukturyzacyjne
Tymczasowe wsparcie restrukturyzacyjne będzie mogło być udzielone mikro-, małemu lub średniemu przedsiębiorcy znajdującemu się, co do zasady, w trudnej sytuacji ekonomicznej.
Pomoc w tej formie również będzie miała formę oprocentowanej, zabezpieczonej pożyczki udzielanej w celu umożliwienia przedsiębiorcy prowadzenia działalności gospodarczej przez czas niezbędny do wdrożenia działań restrukturyzacyjnych mających na celu przywrócenie długookresowej zdolności do konkurowania na rynku.
Oprocentowanie pożyczki udzielanej w ramach tymczasowego wsparcia restrukturyzacyjnego będzie, jak w przypadku pomocy na ratowanie, nie niższe niż stopa bazowa powiększona o 4 punkty procentowe.
Wysokość tymczasowego wsparcia restrukturyzacyjnego będzie ograniczona do kwoty niezbędnej do kontynuowania działalności mikro-, małego lub średniego przedsiębiorcy w okresie, na który to wsparcie zostało udzielone, jednak nie dłuższym niż 18 miesięcy.
Uzyskanie tymczasowego wsparcia na restrukturyzację jest uwarunkowane wdrożeniem uproszczonego planu restrukturyzacji, który należy załączyć do wniosku o udzielenie pomocy. Plan, o którym mowa w zdaniu poprzednim podlega zatwierdzeniu przez ministra właściwego do spraw gospodarki albo Agencję Rozwoju Przemysłu S.A.
Pomoc na restrukturyzację
Pomoc na restrukturyzację będzie mogła zostać udzielona przedsiębiorcy (mikro-,małemu, średniemu lub dużemu przedsiębiorcy) znajdującemu się w trudnej sytuacji ekonomicznej w celu realizacji planu restrukturyzacji, który umożliwi przywrócenie temu przedsiębiorcy długookresowej zdolności do konkurowania na rynku.
Pomoc na restrukturyzację może być udzielana, jeżeli:
1) zapobiega trudnościom społecznym lub prowadzi do przezwyciężenia niedoskonałości rynku;
2) bez tej pomocy przedsiębiorca znajdujący się w trudnej sytuacji ekonomicznej zostałby zrestrukturyzowany, sprzedany lub zlikwidowany w taki sposób, że cel, o którym mowa w pkt 1, nie zostałby osiągnięty lub zostałby osiągnięty w mniejszym zakresie;
3) zostanie przedstawiony wiarygodny scenariusz alternatywny obejmujący działania niebędące pomocą na restrukturyzację, stanowiące element planu restrukturyzacji, z którego wynika, że bez niej cel, o którym mowa w pkt 1, nie zostałby osiągnięty lub zostałby osiągnięty w mniejszym zakresie.
W odróżnieniu od pozostałych form pomocy publicznej pomoc na restrukturyzację będzie mogła mieć formę nie tylko pożyczki, ale także:
1) objęcia akcji lub udziałów w podwyższonym kapitale zakładowym albo udziału w podwyższeniu kapitału zakładowego przez podwyższenie wartości nominalnej dotychczasowych udziałów lub akcji;
2) objęcia obligacji;
3) zmiany terminów spłaty pożyczki wobec podmiotu udzielającego pomocy na restrukturyzację;
4) konwersji pożyczki, udzielonej jako pomoc na ratowanie lub jako tymczasowe wsparcie restrukturyzacyjne, na udziały lub akcje przedsiębiorcy.
Ponadto pomoc na restrukturyzację będzie mogła mieć formę ulgi w wykonaniu administracyjnej kary pieniężnej udzielanej w sposób określony w projekcie.
Pomoc udzielana w tej formie będzie mogła jedynie stanowić uzupełnienie wkładu własnego przedsiębiorcy, który musi stanowić co do zasady nie mniej niż 50% udziału w kosztach restrukturyzacji.
Źródło pochodzenia środków przeznaczanych na pomoc
Pomoc będzie udzielana z budżetu państwa przez ministra właściwego do spraw gospodarki, z tym zastrzeżeniem, że może on powierzyć te zadania Agencji Rozwoju Przemysłu S.A.
Każdorazowe udzielenie pomocy będzie następowało na podstawie pisemnej umowy zawieranej z beneficjentem tej pomocy określającej m.in. obowiązki stron związanej z udzieleniem oraz rozliczaniem pomocy, termin jej pomocy oraz zwrotu niewykorzystanej części.
Ponadto, udzielona pomoc będzie wymagała, co do zasady notyfikacji Komisji Europejskiej. Wyjątek od tej zasady został przewidziany pod warunkiem, że przedsiębiorca znajdujący się w trudnej sytuacji ekonomicznej jest mikro-, małym lub średnim przedsiębiorcą oraz całkowita wielkość udzielonej i wnioskowanej pomocy, udzielanej w ramach tego samego procesu restrukturyzacji, nie przekracza równowartości 10 000 000 euro.
Środki przeznaczone na pomoc
Roczny limit wydatków z budżetu państwa realizację zadań z niej wynikających ma wynosić nie więcej niż 120 mln zł rocznie, do roku 2029 włącznie. 69% wskazanej kwoty ma zostać przeznaczona na pożyczki, 29% mogą stanowić wejścia kapitałowe w ramach pomocy na restrukturyzację, a 2% tej kwoty będzie przeznaczone na koszty udzielenia pomocy. Mając na uwadze obecną oraz potencjalną skalę potrzeb, należy się spodziewać, że jeśli omawiana ustawa zostanie uchwalona w obecnym kształcie, z pomocy będzie mogła skorzystać niewielka część zainteresowanych przedsiębiorców.
Zgodnie z projektem ustawa miałaby wejść w życie z dniem następującym po jej ogłoszeniu. Jak wskazano w uzasadnieniu, tak krótki okres vacatio legis, w obliczu trudności związanych z zaistnieniem epidemii COVID-19, jest uzasadniony koniecznością jak najszybszego umożliwienia przedsiębiorcom zwracania się o wsparcie finansowe na podstawie projektowanych przepisów.
Na dzień publikacji niniejszego opracowania brak jest informacji na temat dalszych prac nad projektem ustawy. Zgodnie z porządkiem obrad Sejmu na dzień 15 i 16 kwietnia 2020 r., niniejszy projekt niestety nie ma być przedmiotem prac w ramach tego posiedzenia.
Jeśli uważasz, że może mieć to wpływ na Twój biznes, zapraszamy do kontaktu: biuro@krwlegal.pl lub +48 22 29 50 940.
Stanowisko UKNF w sprawie finansowania przez banki mikro- oraz małych i średnich przedsiębiorców
10 kwietnia 2020
3 kwietnia 2020
ul. Wojciecha Górskiego 9
00-033 Warszawa
tel.: 22 295 09 40,
tel./fax: 22 692 44 74
e-mail: biuro@krwlegal.pl
Numer rachunku bankowego:
45 1090 1870 0000 0001 3132 3918 (PLN) WBKPPLPP