Wywiad z mec. Arkadiuszem Zbyrowski

W trakcie wywiadu mec. Arkadiusz Zbyrowski wskazał na kluczowe wyzwania jakie stoją obecnie przed rynkiem funduszy inwestycyjnych.

Rynek funduszy inwestycyjnych podlega nieustannym zmianom. Inicjatywy legislacyjne zarówno na szczeblu unijnym jak i na szczeblu krajowym wymuszają ciągłe dostosowywanie się towarzystw do nowych regulacji. Dlatego w KRWLEGAL, jako prawnicy specjalizujący się w obsłudze podmiotów rynku funduszy inwestycyjnych, jesteśmy z nimi na pierwszej linii frontu przy okazji takich zmian, udzielając im niezbędnego wsparcia prawnego. 

W ostatnim czasie gigantyczną zmianą było wdrożenie do polskiego porządku prawnego dyrektywy ZAFI, która wpłynęła na wydzielenie na rynku funduszy inwestycyjnych, grupy alternatywnych funduszy inwestycyjnych, a wraz z nimi nowych obowiązków dla towarzystw funduszy inwestycyjnych czy depozytariuszy – także w obszarze odpowiedzialności cywilnoprawnej czy sankcji administracyjnych. W efekcie zauważyliśmy więc stopniowe ograniczanie działalności bankowej w obszarze świadczenia usług powiernika lub swoistego rodzaju selekcję funduszy obsługiwanych przez danego depozytariusza. Z drugiej zaś strony na rynku pojawiła się możliwość pełnienia funkcji depozytariusza funduszy inwestycyjnych zamkniętych przez podmioty niebankowe – domy maklerskie. 

Aktualnie oczekujemy na zakończenie prac legislacyjnych w obszarze zmiany dwóch kluczowych aktów wykonawczych do ustawy o funduszach inwestycyjnych tj. rozporządzenia w sprawie szczególnych zasad rachunkowości funduszy inwestycyjnych oraz rozporządzenia określającego tryb i warunki funkcjonowania towarzystw funduszy inwestycyjnych. 

Pierwsze z projektowanych rozporządzeń zmienia dotychczasowe podejście do zasad określania wartości godziwej lokat funduszy. Na pierwszy plan wysuwa się konieczność ustalenia czy dla danej lokaty jest dostępny aktywny rynek (i to nie jak do tej pory tylko z nazwy „aktywny” – ale faktycznie aktywny dla danej lokaty). Jeśli takiego rynku aktywnego nie będzie można stwierdzić, wówczas wycena powinna następować w oparciu o stosowny model, w którym dane wejściowe pochodziłyby z powszechnie dostępnych źródeł. Z kolei gdy i takich źródeł dla lokaty funduszu nie będzie, dopiero wtedy będzie możliwe użycie do wyceny innych danych tzw. danych nieobserwowalnych.  

Natomiast drugie z projektowanych rozporządzeń ma na celu swoistą rewizję wiedzy, kompetencji i doświadczenia osób zarządzających towarzystwem funduszy inwestycyjnych w ramach istotnych obszarów działalności towarzystwa. Chodzi mianowicie o system zarządzania ryzykiem oraz podejmowanie decyzji inwestycyjnych.  

Do tego katalogu zmian wypada dodać także zmiany wynikające z projektowanych przepisów wprowadzających pewne rozwiązania tzw. prawa holdingowego w kodeksie spółek handlowych, które są ujęte w projekcie określanym mianem „dużej nowelizacji KSH”. Tu również w naszej  ocenie ich wpływ na fundusze inwestycyjne będzie istotny. 

Na horyzoncie, którego chyba sami legislatorzy nie są jeszcze w stanie dokładnie określić, są też zmiany w obszarze prawa podatkowego, w tym objęcie spółek komandytowych podatkiem CIT. Wiele spółek stanowiących przedmiot lokat funduszy inwestycyjnych przeprowadza swoje przedsięwzięcia docelowe poprzez właśnie spółki komandytowe.  

Dlatego zmiany w tym obszarze też trzeba uważnie obserwować. 

Z kolei spośród zmian, które będą miały bezpośredni pozytywny wpływ na uczestników funduszy inwestycyjnych należy wskazać na projekt zmian do ustawy o funduszach inwestycyjnych, który dokonuje transpozycji do polskiego systemu prawnego dwóch regulacji unijnych tj. dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady oraz rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady poświęconych transgranicznej dystrybucji funduszy. Tu przy okazji dokonuje się także zmian w obrębie prezentowanych przez krajowe fundusze inwestycyjne informacji reklamowych. Zmiany te będą wymuszać odpowiedni sposób (czyli bardziej wyraźny) eksponowania w informacjach reklamowych informacji o ryzykach związanych z inwestycją w dany fundusz. Będą także zobowiązywać do informowania o istnieniu właściwego dokumentu emisyjnego oraz sposobie i miejscu uzyskania takich dokumentów – z podaniem dostępnych wersji językowych oraz linków / adresów internetowych. A w przypadku funduszy inwestycyjnych otwartych będą nadto zawierać informacje o miejscu i sposobie uzyskania streszczenia praw inwestorów, określając dostępne wersje językowe takiego streszczenia czy link do takiego streszczenia, które w stosownych przypadkach będzie również zawierać informacje o możliwości dochodzenia roszczeń zbiorowych na poziomach krajowym i unijnym w przypadku zaistnienia sporu.

Mamy również wytyczne ESMA (czyli Europejskiego Urzędu Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych) dotyczące zasad naliczania wynagrodzenia zmiennego w przypadku UCITS (takich jak np. polskie FIO) oraz części spośród alternatywnych funduszy inwestycyjnych typu otwartego, których tytuły uczestnictwa dystrybuowane są wśród inwestorów detalicznych (obejmuje to m.in. polskie SFIO). Nie wchodząc w zbytnie szczegóły należy wskazać, że wytyczne te odnoszą się zasad naliczania i pobierania przez towarzystwa wynagrodzenia uzależnionego od wyników inwestycyjnych funduszu – obciążającego aktywa funduszu inwestycyjnego a przez to także wynik inwestycyjny uczestnika funduszu. Dlatego wśród wytycznych zapewnia się utrzymanie odpowiedniej spójności między przyjętą formułą wynagrodzenia zmiennego dla towarzystwa a zgodnością z celami inwestycyjnymi i polityką inwestycyjną funduszu, częstotliwością naliczania takiego wynagrodzenia czy jego nienaliczania w przypadku osiągnięcia przez fundusz ujemnej stopy zwrotu. Ma to zapewnić, że zarządzający portfelem nie będzie motywowany do podejmowania decyzji inwestycyjnych skutkujących nieuzasadnionym wzrostem poziomu ryzyka inwestycyjnego w funduszu. Wreszcie informacje o zasadach pobierania wynagrodzenia zmiennego powinny być w wyraźny sposób prezentowane inwestorom w odpowiednich dokumentach funduszu, tak aby inwestor był w stanie ocenić wpływ opłaty na stopę jego zwrotu z inwestycji. 

Zachęcamy do zapoznania się z pełnym zapisem nagrania.