Wytyczne ESMA w sprawie opłat za wyniki

Treść wytycznych bazuje na końcowej wersji raportu ESMA, o którym pisaliśmy w marcu br.

Wytyczne sporządzone w pierwotnej wersji w języku angielskim przetłumaczono na języki urzędowe państw członkowskich (z datą 05/11/2020). Krajowe organy nadzoru zobligowane są do określenia w terminie dwóch miesięcy od daty tej publikacji, czy stosują lub zamierzają stosować ww. wytyczne, bądź uchylają się od ich wdrożenia. Po upływie tego terminu wytyczne będą wiążące dla właściwych organów nadzoru oraz uczestników rynku w państwach UE. W przypadku funduszy, do których stosuje się wytyczne, rozpoczynających działalność po dacie, od której wytyczne są wiążące, zasady określone w dokumencie ESMA znajdą natychmiastowe zastosowanie. Natomiast fundusze już działające otrzymają 6-miesięczny okres na dostosowanie.

W ramach dokumentu ESMA przedstawia stanowisko dotyczące zasad naliczania wynagrodzenia zmiennego w przypadku UCITS (takich jak np. polskie FIO) oraz części spośród alternatywnych funduszy inwestycyjnych (AIF) typu otwartego, których tytuły uczestnictwa dystrybuowane są wśród inwestorów detalicznych (obejmuje to m.in. polskie SFIO). Standardy i terminologia zawarta w wytycznych ESMA nawiązują do raportu końcowego „Good Practice for Fees and Expenses of Collective Investment Schemes”, opublikowanego w 2016 r. przez Międzynarodową Organizację Komisji Papierów Wartościowych (IOSCO).

W ramach wytycznych ESMA odnosi się do pięciu zagadnień dotyczących performance fee:

1)        metoda obliczania wynagrodzenia zmiennego – wedle ESMA powinna ona obejmować co najmniej:

• określenie wskaźnika referencyjnego stanowiącego punkt odniesienia dla naliczania wynagrodzenia, w tym np. indeksu giełdowego, albo poprzez posłużenie się metodą high water mark (HWM), hurdle rate (stopa progowa) albo ich kombinacją,
• określenie częstotliwości „krystalizacji” wynagrodzenia zmiennego (crystallisation frequency), tj. częstotliwości z jaką naliczone wynagrodzenie zmienne jest płatne oraz daty wypłaty tego wynagrodzenia (crystallisation date), a także okresu, za który jest ono wypłacane (performance reference period),
• stawkę wynagrodzenia zmiennego (w tym np. poprzez posłużenie się „flat rate”, czyli stawką ryczałtową),
• metodologii obliczania performance fee w oparciu o ww. parametry oraz częstotliwości jego obliczania, która wedle wytycznych powinna być zbieżna z częstotliwością obliczania WAN;

2)      spójność pomiędzy modelem obliczania performance fee a celem inwestycyjnym, a także polityką i strategią inwestycyjną funduszu – przy uwzględnieniu, że:

• stosowana metodologia powinna podlegać okresowym przeglądom celem zapewnienia wspomnianej zgodności, a TFI zobligowane jest wdrożyć i utrzymywać odpowiedni proces weryfikacji w tym zakresie,
• przy ocenie adekwatności zastosowanego modelu należy uwzględnić cel inwestycyjny oraz politykę i strategię inwestycyjną funduszu. Przykładowo, dla funduszu realizującego strategię absolutnej stopy zwrotu bardziej odpowiednie mogłoby okazać się zastosowanie modelu HWM lub hurdle rate niż odwołanie do indeksu giełdowego. Natomiast w przypadku funduszy, które na potrzeby naliczania wynagrodzenia zmiennego odwołują się do benchmarku, powinno się wziąć również pod uwagę czy taki benchmark należycie odzwierciedla nie tylko politykę inwestycyjną funduszu ale również czy pozostaje zgodny z ustaloną dla funduszu wartością wskaźnika zysk/ryzko. Jako zasadę należałoby przyjąć, że w przypadku funduszu, dla którego na potrzeby oceny wyników inwestycyjnych w ramach benchmarku stosuje się indeks, przy jednoczesnym wykorzystaniu indeksu na potrzeby ustalania performance fee – w obu przypadkach powinien być to ten sam indeks (wytyczna nr 2, pkt 23). Analogiczna zasada dotyczy przypadku, w którym portfel inwestycyjny funduszu ustalany jest na podstawie indeksu giełdowego;

3)      częstotliwość i data ustalania wynagrodzenia zmiennego – w ocenie ESMA:

• częstotliwość płatności wynagrodzenia zmiennego (crystallisation frequency) powinna zostać określona w taki sposób aby następowało nie częściej niż raz do roku,
• data wypłaty performance fee powinna być tak sama dla wszystkich klas tytułów uczestnictwa, dla których pobiera się to wynagrodzenie;

4)      naliczanie performance fee w przypadku uzyskania ujemnej stopy zwrotu – w tym zakresie ESMA wskazuje m.in., że:

• wynagrodzenie zmienne powinno być płatne jedynie w sytuacji, w której stopa zwrotu osiągnięta przez fundusz jest pozytywna dla tego samego okresu, dla którego bada się stopę zwrotu osiągniętą przez wskaźnik referencyjny (performance reference period),
• model naliczania wynagrodzenia zmiennego powinien zostać zaprojektowany tak aby zapewnić, że zarządzający portfelem nie będzie motywowany do podejmowania decyzji inwestycyjnych skutkujących nieadekwatnym wzrostem poziomu ryzyka inwersyjnego,
• jeżeli stosowany jest model HWM, wówczas performance fee powinno być płatne wyłącznie w sytuacji w której, w okresie „performance reference period” nowy ustalony poziom HWM przewyższa poprzedni HWM;

5)      ujawnienie inwestorom informacji odnośnie modelu stosowanego przy obliczaniu wynagrodzenia – co wiązałoby się w szczególności z tym, że:

• inwestorzy powinni otrzymać informację odnośnie pobierania performance fee, a także o wpływie tego rodzaju opłaty na stopę zwrotu z inwestycji,
• jeśli wynagrodzenie zmienne płatne jest także w przypadku osiągnięcia przez fundusz negatywnej stopy zwrotu (np. jeśli stopa zwrotu za ostatni okres przewyższa stopę osiągniętą w tym samym okresie przez wskaźnik referencyjny ale stopa zwrotu fundusz w dłuższym okresie jest nadal ujemna), w KIID należy zamieścić wyraźne ostrzeżenie odnośnie takiej możliwości.

Celem wytycznych jest zwiększenie poziomu konwergencji i standaryzacji w zakresie naliczania performance fees oraz praktyki nadzorczej organów nadzoru w poszczególnych państwach członkowskich.

Dokument wytycznych dostępny jest pod linkiem.

Jeśli uważasz, że może mieć to wpływ na Twój biznes, zapraszamy do kontaktu: biuro@krwlegal.pl lub +48 22 29 50 940.