Ustawa wiatrakowa skierowana do I czytania w komisjach

Rządowy projekt ustawy ma na celu ułatwić realizację inwestycji elektrowni wiatrowych. Najważniejsze zmiany obejmują regulację warunków i trybu lokalizowania, budowy i przebudowy elektrowni wiatrowych, umożliwienie lokalnym społecznościom konsultowania lokalizacji elektrowni wiatrowych, uregulowanie rozwoju budownictwa mieszkalnego w sąsiedztwie elektrowni, zagwarantowanie mieszkańcom gminy w której zlokalizowana będzie elektrownia wiatrowa, partycypacji w korzyściach wynikających z lokalizacji elektrowni wiatrowych, zwiększenie bezpieczeństwa eksploatacji tej infrastruktury.

Projekt ustawy zakłada przeznaczenie przez inwestora realizującego inwestycję polegającą na budowie elektrowni wiatrowej, co najmniej 10% mocy zainstalowanej elektrowni wiatrowej stanowiącej przedmiot tej inwestycji do objęcia przez mieszkańców gminy, aby mogli oni uzyskać status prosumenta wirtualnego energii odnawialnej w rozumieniu art. 2 pkt 27b ustawy OZE. Projekt ogranicza również możliwości zwiększenia mocy lub zwiększenia oddziaływania na środowisko elektrowni wiatrowych wybudowanych przed dniem wejścia projektu ustawy, niespełniających wymogów odległościowych od sieci elektroenergetycznej najwyższych napięć (wprowadzi go nowy art. 4a ustawy)

Obecnie obowiązujące przepisy przewidujące są zbyt restrykcyjne i stwarzają przeszkodę dla rozwoju energetyki wiatrowej w Polsce. Warto w tym miejscu przypomnieć, że zmiana obecnych rygorystycznych regulacji dla lądowej energetyki wiatrowej jest jednym z warunków odblokowania przez Komisję Europejską środków finansowych z Krajowego Planu Odbudowy.

Długo wyczekiwana liberalizacja przepisów – kilka najważniejszych zmian

Bez zmian pozostaje zasada lokowania elektrowni wiatrowych wyłącznie na podstawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (MPZP). Obowiązek sporządzenia MPZP (bądź jego zmiany na potrzeby inwestycji) będzie według projektu – dotyczył co najmniej obszaru położonego w granicach gminy, w której jest lokalizowana elektrownia wiatrowa, znajdującego się w odległości od dziesięciokrotności całkowitej wysokości elektrowni wiatrowej.

Wprowadzane nowym projektem przepisy mają utrzymać również obowiązującą podstawową zasadę zgodnie z którą odległość nowej elektrowni wiatrowej od zabudowy mieszkaniowej nie może być mniejsza niż 10-krotność wysokości planowanej elektrowni wiatrowej (10h), jednak w projekcie przewidziano możliwość jej modyfikacji przez włączenie gminy do procedury planistycznej. MPZP będzie mógł wyznaczać inną, mniejszą odległość elektrowni wiatrowej od budynku mieszkalnego albo budynku o funkcji mieszanej, z zastrzeżeniem bezwzględnej odległości minimalnej 500 m, co wpłynie na uelastycznienie sztywnej dotychczas procedury i otworzyć pole do decyzji w tym zakresie dla gmin oraz ich mieszkańców. Co istotne, złagodzenie ustawowej reguły odległościowej ma działać w dwie strony, tj. obejmuje zarówno budowę nowych elektrowni wiatrowych w okolicy istniejących już zabudowań mieszkalnych, jak i nowych zabudowań obok powstałych już elektrowni, przy czym w przypadku lokalizowania lub budowy budynku mieszkalnego albo budynku o funkcji mieszanej  - na podstawie Decyzji WZ albo decyzji LICP, albo lokalizowania takiego budynku na podstawie planu miejscowego odległość tego budynku od elektrowni wiatrowej wynosić ma nie mniej niż 500 m. Jedynie w przypadku rozbudowy, odbudowy, nadbudowy, przebudowy, remontu istniejącego budynku mieszkalnego albo budynku o funkcji mieszanej lub zmiany sposobu użytkowania części takiego budynku kryterium minimalnej odległości, o którym mowa powyżej, nie jest wymagane. Każda gmina, w tym gminy sąsiednie, mogą ustalać różne odległości od elektrowni wiatrowych, w których nie można lokalizować budynków mieszkalnych, w tym w stosunku do tych samych elektrowni. Projekt przewiduje, że określenie powyższej odległości ma nastąpić w szczególności z uwzględnieniem wniosków złożonych po podjęciu uchwały o opracowaniu miejscowego planu i uwag złożonych w ramach procedury konsultowania projektu planu miejscowego, a także wyników obowiązkowo przeprowadzanej strategicznej oceny oddziaływania planowanego przedsięwzięcia na środowiskooraz opinii i uzgodnień, o których mowa w art. 17 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

W przyjętej przez rząd autopoprawce do ustawy wiatrakowej zaproponowano, aby co najmniej 10% energii produkowanej z elektrowni wiatrowej było przeznaczone do objęcia na rzecz społeczności lokalnej w formule prosumenta wirtualnego. Innymi słowy, inwestor realizujący inwestycję polegającą na budowie elektrowni wiatrowej będzie przeznaczał co najmniej 10% mocy zainstalowanej elektrowni wiatrowej stanowiącej przedmiot tej inwestycji do objęcia przez mieszkańców gminy, aby mogli oni uzyskać status prosumenta wirtualnego. Każdy mieszkaniec gminy, na terenie której planowana jest budowa elektrowni wiatrowej, będący końcowym odbiorcą w gospodarstwie domowym, będzie mógł dobrowolnie przystąpić do zawarcia z inwestorem umowy, o której mowa w art. 4a ust. 1 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii, aby na jej podstawie zostać prosumentem wirtualnym. Przedstawiona propozycja wyznacza zasady współpracy mieszkańców gminy z inwestorem oraz inwestora z gminą, gdyż to gmina ma określić liczbę mieszkańców potencjalnie zainteresowanych zawarciem takiej umowy.

Obowiązki podmiotu eksploatującego

Kolejnym istotnym elementem proponowanych zmian jest wzmocnienie obowiązków podmiotu eksploatującego elektrownię wiatrową w zakresie zapewnienia bezpiecznej eksploatacji elektrowni wiatrowej poprzez wprowadzenie dodatkowych obowiązków w zakresie podejmowania czynności technicznych dla zapewnienia bezpieczeństwa eksploatacji elementów technicznych elektrowni wiatrowych, które będą realizowane przez jednostki certyfikowane przez Urząd Dozoru Technicznego – dla certyfikowanych jednostek uprawnionych do świadczenia tego typu usług utworzony zostanie specjalny rejestr prowadzony przez Prezesa Urzędu Dozoru Technicznego i udostępniany na stronie UDT.

Dodatkowo, Prezes Urzędu Regulacji Energetyki jako organ administracji publicznej, do którego ustawowych zadań należy regulowanie działalności przedsiębiorstw energetycznych zajmujących się wytwarzaniem energii elektrycznej, posiada kompetencje do żądania, na podstawie art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne, przedstawienia informacji dotyczących wykonywanej przez te podmioty działalności. W praktyce regulacyjnej Prezesa URE pozyskane w tym trybie informacje są wykorzystywane na potrzeby wszczęcia postępowań w przedmiocie wymierzenia administracyjnych kar pieniężnych, dlatego też należy przyjąć, iż kompetencje Prezesa URE umożliwią weryfikowanie obowiązku korzystania przez eksploatującego elektrownię wiatrową z usług certyfikowanego serwisu oraz wymierzanie kar pieniężnych w przypadku jego naruszenia.

Autor: r. pr. Magdalena Głowacka-Dziedzic, apl. radc. Karolina Lalak.

Kancelaria prawna KRWLEGAL zapewnia profesjonalne i fachowe doradztwo w wielu dziedzinach prawa, w tym  świadczy usługi doradztwa w obszarze regulacji dotyczących sektora energetycznego, w tym obsługi projektów dotyczących Zielonej Energii, a także zajmuje się specjalistycznym doradztwem obejmującym systemy wsparcia odnawialnych źródeł energii (OZE).

Jeśli uważasz, że może mieć to wpływ na Twój biznes, zapraszamy do kontaktu: biuro@krwlegal.pl lub +48 22 29 50 940.