Kolejna zmiana projektu ustawy o sygnalistach

Projektowana ustawa ma na celu wdrożenie do krajowego porządku prawnego Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 z dnia 23 października 2019 r. w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii („Dyrektywa”).

Ostatnia wersja z dnia 13 grudnia 2022 r., o której szerzej pisaliśmy na blogu, zakładała wprowadzenie istotnych zmian merytorycznych, z których najważniejszą była rezygnacja z roli Rzecznika Praw Obywatelskich oraz przyznania kompetencji w zakresie przyjmowania i rozpatrywania zgłoszeń zewnętrznych poszczególnym organom publicznym, w tym szczególnie Państwowej Inspekcji Pracy.

Zgłoszenia naruszeń prawa godzących w interes publiczny

W najnowszej wersji projektu wprowadzono kluczową zmianę polegającą na wprowadzeniu dodatkowej przesłanki interesu publicznego jako wymogu do uruchomienia ustawowej ochrony przed odwetem. Zgodnie art. 6 Projektu osoba zgłaszająca naruszenie podlega ochronie przed działaniami odwetowymi, pod warunkiem posiadania uzasadnionych podstaw by sądzić, że będąca przedmiotem zgłoszenia lub ujawnienia publicznego informacja dotyczy interesu publicznego i jest prawdziwa w momencie dokonywania zgłoszenia lub ujawnienia publicznego i że informacja taka stanowi informację o naruszeniu prawa. Tak zredagowany przepis rozumiany literalnie w praktyce może spowodować ograniczenie ochrony przyznawanej osobom zgłaszającym naruszenia prawa. Ustawodawca wskazuje jednak, że szeroki zakres ochrony przyznawanej sygnalistom wymaga objęcia ustawą zgłoszeń o naruszeniach godzących w interes publiczny, który należy rozumieć zgodnie z wyrokiem WSA w Warszawie z dnia 18 grudnia 2029 r. (sygn. akt.: VII SA/Wa 1697/19) jako respektowanie wartości wspólnych dla całego społeczeństwa.

Pozostałe zmiany

Kompetencje organu centralnego w zakresie przyjmowania zgłoszeń zewnętrznych pozostały niezmienione w stosunku do projektu z grudnia 2022 r. PIP ma przyjmować zgłoszenia w przypadku, w którym zgłaszający nie będzie mógł określić właściwego organu publicznego do przyjęcia zgłoszenia, przeprowadzać wstępną weryfikację zgłoszenia i przekazywać zgłoszenie organom właściwym do podjęcia działań następczych, a także zapewnić powszechny dostęp do informacji na temat praw i środków ochrony prawnej.

W nowym Projekcie dookreślono, że organ publiczny właściwy do podjęcia działań następczych, po uprawdopodobnieniu zaistnienia naruszenia prawa, na żądanie zgłaszającego wyda zaświadczenie potwierdzające, iż zgłaszający podlega ochronie określonej w przepisach ustawy. Oznacza to, że zgłaszający będzie miał obowiązek wiarygodnego wykazania zaistnienia faktu naruszenia prawa celem otrzymania stosownego zaświadczenia o podleganiu ochronie jako sygnalista. Wydanie zaświadczenia o ochronie sygnalistów następuje na podstawie art. 217 k.p.a., w związku z czym w przypadku odmowy jego wydania możliwe będzie wniesienie zażalenia.

Zmianie uległ ponadto art. 31 Projektu, zgodnie z którym zgłoszenia zewnętrznego, które może stanowić przestępstwo, dokonuje się Policji (jako generalnej formacji), nie zaś jak poprzednio - właściwemu komendantowi wojewódzkiemu (stołecznemu) Policji.

Ustawa wejdzie w życie po upływie 2 miesięcy od dnia jej ogłoszenia. Z nową wersją projektu ustawy oraz uwagami zgłoszonymi w ramach uzgodnień międzyresortowych można zapoznać się pod linkiem.

Autor: apl. radc. Karolina Lalak.

Kancelaria prawna KRWLEGAL zapewnia profesjonalne i fachowe doradztwo w wielu dziedzinach prawa, w tym  świadczy usługi doradztwa przy ofertach publicznych, obsłudze crowdfundingu, transakcji M&A, jak również doradztwa regulacyjnego dla sektora finansowego, świadcząc usługi m. in. w zakresie działalności firm inwestycyjnych, funduszy inwestycyjnych, podmiotów zarządzających aktywami, banków (depozytariuszy), a także pozostałych uczestników rynku finansowego.

Jeśli uważasz, że może mieć to wpływ na Twój biznes, zapraszamy do kontaktu: biuro@krwlegal.pl lub +48 22 29 50 940.