Rozporządzenie dot. szacowania kapitału wewnętrznego oraz zarządzania ryzykiem w domach maklerskich ogłoszone w Dzienniku Ustaw

W dniu 9 grudnia 2021 roku w Dzienniku Ustaw zostało opublikowane Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 8 grudnia 2021 r. w sprawie szacowania kapitału wewnętrznego i aktywów płynnych, systemu zarządzania ryzykiem, badania i oceny nadzorczej, a także polityki wynagrodzeń w domu maklerskim oraz małym domu maklerskim („Rozporządzenie”).

Rozporządzenie stanowi wykonanie upoważnienia zawartego w art. 110x ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2021 r. poz. 328, z późn. zm.) („Ustawa o obrocie”).

Rozporządzenie określa m.in.:

• szczegółowe warunki i sposób szacowania przez dom maklerski oraz przez mały dom maklerski objęty obowiązkami, o których mowa w art. 110e ust. 1–2 Ustawy o obrocie, kapitału wewnętrznego i aktywów płynnych oraz dokonywania przeglądów procesu szacowania i utrzymywania tego kapitału i aktywów płynnych;
• szczegółowe warunki funkcjonowania systemu zarządzania ryzykiem w domu maklerskim i małym domu maklerskim, w tym skład, szczegółowe zadania i sposób funkcjonowania komitetu do spraw ryzyka;
• sposób przeprowadzania oraz szczegółowy zakres badania i oceny nadzorczej;
• szczegółowy zakres polityki wynagrodzeń, w tym kategorie osób, dla których się sporządza i stosuje politykę wynagrodzeń, a także sposób jej ustalania i dokonywania jej przeglądów oraz ocen.

Opublikowane Rozporządzenie jest konsekwencją uchwalenia w ostatnich tygodniach ustawy z dnia 1 października 2021 r. o zmianie ustawy o obrocie instrumentami finansowymi oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021 r. poz. 2140) implementującą do polskiego porządku prawnego m.in. tzw. pakiet IFD/IFR, który obejmuje dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/2034 z dnia 27 listopada 2019 r. w sprawie nadzoru ostrożnościowego nad firmami inwestycyjnymi oraz zmieniającą dyrektywy 2002/87/WE, 2009/65/WE, 2011/61/UE, 2013/36/UE, 2014/59/UE i 2014/65/UE (Dz. U. L 314 z 05.12.2019, str. 64, z późn. zm.) oraz rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/2033 z dnia 27 listopada 2019 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla firm inwestycyjnych oraz zmieniające rozporządzenia (UE) nr 1093/2010, (UE) nr 575/2013, (UE) nr 600/2014 i (UE) nr 806/2014 (Dz. U. L 314 z 05.12.2019, str. 1, z późn. zm.).

Cel regulacji

Celem przyjętych przepisów Rozporządzenia jest uwzględnienie przez dom maklerski zróżnicowanych rodzajów i profili ryzyka oraz zapewnienie stosowania przez dom maklerski wewnętrznej kontroli i weryfikacji systemu zarządzania ryzykiem. Powyższe, zdaniem ustawodawcy, zapewni ochronę przed skutkami ryzyka występującego w działalności domu maklerskiego oraz umożliwi osiągnięcie równowagi między zapewnieniem bezpieczeństwa i solidności domu maklerskiego, a unikaniem nadmiernych kosztów, które mogłyby zagrozić rentowności ich działalności gospodarczej.

Zakres podmiotowy

Przepisy Rozporządzenia mają zastosowanie do domów maklerskich oraz nowego rodzaju podmiotu tj. małego domu maklerskiego. Obejmują one również swoim zakresem zagraniczne firmy inwestycyjne prowadzące działalność w formie oddziału na terytorium RP oraz zagraniczne osoby prawne prowadzące działalność maklerską na terytorium RP.

Opracowywanie wewnętrznych polityk, strategii i procedur

Rozporządzenie precyzuje zasady opracowywania i wdrażania przez dom maklerski w ramach systemu zarządzania ryzykiem, wewnętrznych polityk, strategii i procedur oraz systemów i procesów w zakresie identyfikacji, pomiaru lub szacowania, monitorowania i kontroli oraz ograniczania ryzyka, zgodnie z zasadą proporcjonalności w zarządzaniu ryzykiem w domu maklerskim.

Co istotne ww. polityki, strategie oraz procedury będą podlegać, co najmniej raz w roku, weryfikacji przez zarząd domu maklerskiego w celu ich dostosowania do zmian profilu ryzyka działalności prowadzonej przez dom maklerski i do zmian otoczenia zewnętrznego. Adekwatność i skuteczność wdrożonego systemu zarządzania ryzykiem oraz poziom jego wykorzystywania będzie podlegać także, co najmniej raz w roku, audytowi wewnętrznemu.

W ramach polityk, strategii i procedur opracowanych i wdrożonych w ramach systemu zarządzania ryzykiem dom maklerski będzie określać zasady identyfikacji, pomiaru, zarządzania i monitorowania w odniesieniu do wskazanych istotnych źródeł ryzyka i jego skutków oraz zasady zarządzania kapitałowego i zarządzania płynnościowego.

Obligatoryjna jednostka realizująca funkcję zarzadzania ryzykiem

Przepisy Rozporządzenia nakładają na domy maklerskie obowiązek wyodrębnienia w strukturze organizacyjnej, jednostki realizującej funkcję zarządzania ryzykiem, do której zadań będzie należało m.in. opracowanie kompletnego katalogu rodzajów ryzyka, na jakie jest lub mógłby być narażony dom maklerski lub które stwarza lub mógłby stwarzać dla innych jak również identyfikacja, pomiar lub szacowanie, monitorowanie i kontrola oraz raportowanie w zakresie istotnych rodzajów ryzyka, do organów domu maklerskiego oraz jednostek organizacyjnych i stanowisk w domu maklerskim.

Wyodrębniona jednostka będzie odpowiedzialna również za wykonywanie czynności związanych z procesem szacowania kapitału wewnętrznego i aktywów płynnych oraz przekazywanie organom domu maklerskiego, co najmniej raz w roku, pisemnych sprawozdań z funkcjonowania systemu zarządzania ryzykiem, które w szczególności wskazują środki podejmowane w ramach zarządzania ryzykiem.

Komitet do spraw ryzyka

Zgodnie z treścią Rozporządzenia obligatoryjne będzie również ustanowienie w domu maklerskim komitetu do spraw ryzyka, w którego skład będą mogli wejść wyłącznie członkowie rady nadzorczej domu maklerskiego. Do zadań komitetu do spraw ryzyka będzie należeć m.in. opracowanie projektu dokumentu dotyczącego apetytu na ryzyko domu maklerskiego, opiniowanie opracowanej przez zarząd strategii domu maklerskiego w zakresie zarządzania ryzykiem oraz weryfikacja polityki wynagrodzeń i zasad jej realizacji w zakresie dostosowania systemu wynagrodzeń do ryzyka, na jakie jest narażony dom maklerski, do jego kapitału, płynności oraz prawdopodobieństwa i terminów uzyskiwania dochodów.

Badanie i ocena nadzorcza domu maklerskiego

W rozdziale 4 Rozporządzenia określono zasady przeprowadzania badania i oceny nadzorczej domu maklerskiego przez Komisję Nadzoru Finansowego. W tym celu, przepisy szczegółowo określają zakres uprawnień Komisji Nadzoru Finansowego do dokonywania przeglądu nadzorczego i oceny nadzorczej i sposób ich wykonywania. Uprawnienia mają stanowić istotne narzędzie regulacyjne umożliwiające Komisji Nadzoru Finansowego ocenę elementów jakościowych (w szczególności zarządzania i kontroli wewnętrznej oraz procesów i procedur zarządzania ryzykiem w domu maklerskim), a w razie potrzeby także ustalanie dodatkowych wymogów w odniesieniu do działalności domu maklerskiego, w szczególności w zakresie funduszy własnych oraz płynności.

Polityka wynagrodzeń

Rozporządzenie reguluje również kwestię polityki wynagrodzeń i sposób jej ustalania w celu dostosowania poziomu wynagrodzeń do profilu ryzyka domu maklerskiego. W tym celu określone zostały zasady polityki wynagrodzeń w zakresie zmiennych składników wynagrodzeń oraz kryteria ustalania stałych i zmiennych składników wynagrodzenia. Nadzór nad praktykami dotyczącymi wynagrodzeń w świetle Rozporządzenia ma zostać zapewniony przez zarząd, radę nadzorczą oraz przez komitet do spraw wynagrodzeń, jeżeli w danym domu maklerskich, komitet taki został ustanowiony. Skuteczny nadzór służyć ma, w ocenie ustawodawcy, zagwarantowaniu równych warunków działania domów maklerskich. Co istotne, przepisy Rozporządzenia nie mają zastosowania do zmiennych składników wynagrodzeń należnych za rok 2021 oraz za lata poprzednie.

Okres dostosowawczy

Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw. Tym samym domy maklerskie, małe domy maklerskie, zagraniczne firmy inwestycyjne inwestycyjnych prowadzące działalność w formie oddziału na terytorium RP oraz zagraniczne osoby prawne prowadzące działalność maklerską na terytorium RP, mają czas do 24 grudnia bieżącego roku, na dostosowanie swojej działalności do przepisów Rozporządzenia.

Z pełną treścią Rozporządzenia można zapoznać się pod linkiem.

Autor: apl. adw. Jakub Murawski

Kancelaria prawna KRWLEGAL zapewnia profesjonalne i fachowe doradztwo w wielu dziedzinach prawa. w tym świadczy usługi m. in. w zakresie prawa korporacyjnego, obsługi inwestycji kapitałowych i instytucji finansowych.

Jeśli uważasz, że może mieć to wpływ na Twój biznes, zapraszamy do kontaktu: biuro@krwlegal.pl lub +48 22 29 50 940.