Publikacja metodyki oceny odpowiedniości członków organów podmiotów nadzorowanych dla banków, domów maklerskich i PTE.

W Metodyce przedstawiono proces oceny odpowiedniości członków organów zarządzających i nadzorujących w podmiotach rynku finansowego, w tym zdarzenia inicjujące proces oceny oraz narzędzia ułatwiające ocenę (wzory formularzy oceny poszczególnych kryteriów), jak również jej skutki w obszarze: pierwotnej oceny poszczególnych kandydatów (tryb wnioskowy i ex post), wtórnej oceny poszczególnych kandydatów (tj. w trakcie pełnienia funkcji w organie) oraz kolegialnej ocen organów. UKNF rekomenduje dokonanie przez podmioty nadzorowane przeglądu stosowanych praktyk i regulacji wewnętrznych oraz możliwie szybkie wprowadzenie odpowiednich zmian w przypadku identyfikacji obszarów wymagających poprawy.

W ramach przeprowadzania indywidualnej oceny odpowiedniości kandydata na stanowisko członka zarządu albo członka rady nadzorczej podmiotu nadzorowanego badaniu podlegają następujące kryteria wynikające z właściwych ustaw i rozporządzeń dla danego sektora:

-         wiedza, umiejętności i doświadczenie zawodowe;

-         rękojmia (w ramach tej kategorii ocenie podlega niekaralność, reputacja, sytuacja finansowa i niezależność osądu – w obszarze cech behawioralnych i konfliktów interesów);

-         zdolność poświęcania czasu;

-         łączenie stanowisk i funkcji.

Ponadto dla kandydatów na członków organów podmiotów nadzorowanych w Metodyce omówiono kryteria specyficzne dla niektórych stanowisk i funkcji. Wymienić należy dodatkowe kryteria, które muszą spełniać członkowie komitetów audytu podmiotów sektora bankowego, ubezpieczeniowego, emerytalnego, kapitałowego, będących jednostkami zainteresowania publicznego w rozumieniu ustawy z dnia 11 maja 2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym. Dodatkowe kryteria odnoszą się również do członków zarządu odpowiedzialnych za zarządzanie ryzykiem (w sektorze bankowym – za zarządzanie ryzykiem istotnym w działalności banku), kandydaci na takie stanowiska powinni posiadać wiedzę specjalistyczną dotyczącą systemu zarządzania ryzykiem.

Zbiorowa ocena odpowiedniości ma na celu weryfikację czy dany organ podmiotu nadzorowanego kolegialnie posiada zestaw kompetencji (kwalifikacji, umiejętności i doświadczenia) niezbędnych do wykonywania swoich obowiązków. W przypadku domów maklerskich musi być w sposób ciągły spełniony wymóg zapewnia skutecznego, prawidłowego oraz ostrożnego zarządzania domem maklerskim. W przypadku pozostałych organów instytucji nadzorowanych konieczne jest zapewnienie łącznego poziomu kompetencji pozwalającego w odniesieniu do zarządu – do kierowania działalnością instytucji, a w odniesieniu do rady nadzorczej – do monitorowania i w razie potrzeby kwestionowania działań zarządu.

W Metodyce odniesiono się w sposób szczegółowy do skutków przeprowadzenia oceny odpowiedniości członków zarządu i rady nadzorczej zarówno indywidualnej jak również kolegialnej. Odrębnie wymieniono działania, które powinien przeprowadzić podmiot nadzorowany, odrębnie zaś działania Komisji Nadzoru Finansowego jako organu nadzoru. Poniżej wymieniono wybrane skutki negatywnej oceny pierwotnej kandydatów.

W zakresie działania organu nadzoru należy wskazać, że w razie negatywnej oceny pierwotnej kandydata na stanowisko członka organu podmiotu nadzorowanego KNF:

-         może wezwać podmiot nadzorowany do przedstawienia informacji i wyjaśnień na temat działań planowanych w celu usunięcia zidentyfikowanych braków, wskazując jednocześnie możliwe do zastosowania środki np. zorganizowanie określonego szkolenia dla pojedynczych lub wszystkich członków organu, zmianę podziału zadań pomiędzy członków organu; odmowę powołania proponowanego członka lub wymianę pewnych członków; zmianę składu organu zarządzającego zapewniającą odpowiedniość indywidualną i zbiorową organu;

-         informuje właściwe władze nadzorcze państw członkowskich UE, w których osoba negatywnie oceniona pełni funkcje kierownicze w podmiotach nadzorowanych;

-         wydaje decyzję w sprawie odmowy wydania zezwolenia na powołanie członka zarządu lub rady nadzorczej.

W razie negatywnej oceny pierwotnej kandydata na stanowisko prezesa zarządu oraz członka zarządu odpowiedzialnego za system zarządzania ryzykiem organ nadzoru wydaje decyzję odmawiającą wyrażenia zgody na powołanie danej osoby na stanowisko.

W razie negatywnej oceny pierwotnej kandydata na stanowisko członka organu dokonywanej w ramach oceny wniosku o zgodę na utworzenie/rozpoczęcie działalności przez podmiot nadzorowany/ zmianę terytorialnego lub rzeczowego zakresu działalności KNF wydaje decyzję odmawiającą zgody na utworzenie/rozpoczęcie działalności przez podmiot nadzorowany/zmianę zasięgu terytorialnego lub rzeczowego zakresu działalności.

W razie prawomocnego skazania członka zarządu za przestępstwo umyślne lub przestępstwo skarbowe, z wyłączeniem przestępstw ściganych z oskarżenia prywatnego, lub w razie niepoinformowania KNF przez członka zarządu w terminie 30 dni od dnia postawienia mu zarzutów w postępowaniu karnym, z wyłączeniem zarzutów dotyczących przestępstwa ściganego z oskarżenia prywatnego, lub w postępowaniu w sprawie o przestępstwo skarbowe KNF odwołuje członka zarządu.

W razie negatywnej oceny pierwotnej kandydata na stanowisko członka organu dokonywanej w ramach oceny zawiadomienia o zamiarze nabycia kwalifikowanego pakietu akcji lub stania się podmiotem dominujący organ nadzoru wydaje decyzję sprzeciwiającą się transakcji wskazanej w zawiadomieniu.

Należy zwrócić uwagę, że w Metodyce przywołuje się zasadę proporcjonalności wskazując, że wiąże się ona ściśle z organizacją systemu zarządzania – instytucje zapewniają proporcjonalność systemu zarządzania do charakteru, skali i złożoności swojej działalności. W dalszej części Metodyki wskazano, że oznacza to w uproszczeniu, że największe podmioty rynku finansowego powinny spełniać wymogi na podwyższonym poziomie, a w stosunku do mniejszych podmiotów można przyjąć mniej restrykcyjne wymagania.

Dalszy plan rozwoju Metodyki ma zmierzać w kierunku objęcia nią kolejnych kategorii podmiotów nadzorowanych (w tym towarzystw funduszy inwestycyjnych) oraz objęcia nią osób pełniących w podmiotach kluczowe funkcje. UKNF zakłada iteracyjny model rozwoju Metodyki i w związku z tym, zachęca do zgłaszania pytań i propozycji udoskonalenia Metodyki drogą mailową na adres: metodyka_odp@knf.gov.pl.

Jeśli podejrzewasz, że może mieć to wpływ na Twój biznes, zapraszamy do kontaktu: biuro@krwlgal.pl lub +48 22 29 50 940