Dlaczego banki nie chcą być depozytariuszami polskich funduszy inwestycyjnych?

Od pewnego czasu obserwujemy niepokojącą sytuację – banki, które dotychczas prowadziły działalność powierniczą dla funduszy inwestycyjnych nie chcą jej nadal wykonywać. Depozytariusze masowo wypowiadają umowy powiernicze działającym na polskim rynku funduszom inwestycyjnym. W tych warunkach znalezienie nowego depozytariusza jest zadaniem niezwykle trudnym, gdyż banki, które jeszcze kilka lat temu rywalizowały o nowych klientów, nie są zainteresowane podpisywaniem nowych umów.

Bezpośrednią przyczynę zmiany podejścia banków stanowi drastyczna zmiana oceny ryzyk prawnych i nadzorczych, które aktualnie identyfikują w związku ze świadczeniem usług depozytariusza funduszy inwestycyjnych, w porównaniu do relatywnie ograniczonych przychodów z tego rodzaju działalności w skali całego biznesu danej instytucji.

Nie mniej istotne dla zmiany postrzegania przez banki ryzyk związanych z pełnieniem funkcji depozytariusza stały się działania Komisji Nadzoru Finansowego, w tym zarówno wielomilionowe kary nakładane na depozytariuszy, jak i bardzo restrykcyjne podejście Urzędu KNF dotyczące interpretacji przepisów oraz roli depozytariusza w działalności funduszy inwestycyjnych, które w wielu aspektach wydaje się nadmiarowe i nieproporcjonalne.

Jakkolwiek działania krajowego prawodawcy i KNF podporządkowane są niewątpliwie zagwarantowaniu należytego poszanowania interesu inwestorów oraz przeciwdziałania identyfikowanym nieprawidłowościom i zagrożeniom dla stabilności polskiego rynku kapitałowego, trzeba niestety odnotować, że doprowadziły one do sytuacji zarówno niezamierzonej, jak i groźnej dla realizacji wskazanych celów.

Pomimo ustawowego obowiązku ustanowienia depozytariusza, rosnąca liczba polskich funduszy inwestycyjnych nie może spełnić tego wymagania, gdyż nikt spośród podmiotów do tego uprawnionych takiej usługi świadczyć nie chce. W takich warunkach na rynku istnieją fundusze, które nie są ani zarządzane przez TFI, ponieważ towarzystwo utraciło zezwolenie KNF na prowadzenie działalności, ani nie mają wyznaczonego depo zytariusza, ponieważ ten ostatni wypowiedział umowę i zaprzestał świadczenia usług.

Uczestnicy takich funduszy narażeni są na ryzyka, które jak się wydaje nie zostały w pełni zaadresowane na gruncie obecnej treści przepisów.

W celu przeciwdziałania opisanym zjawiskom niezbędne byłoby wypracowanie rozwiązań systemowych, które pogodziłyby z jednej strony dążenie do utrzymania odpowiedniego poziomu ochrony uczestników funduszy, także we wskazanych wyżej sytuacjach szczególnych, przy jednoczesnym utrzymaniu proporcjonalnego charakteru prawnych i nadzorczych instrumentów tej ochrony. Kluczowe znaczenie z tej perspektywy miałaby również racjonalizacja oczekiwań nadzorcy wobec obowiązków depozytariuszy – wzorem rozwiązań regulacyjnych innych rozwiniętych  rynków kapitałowych UE, tak aby wbrew intencjom Urzędu KNF, nie pozbawiać uczestników funduszy inwestycyjnych ochrony ze strony depozytariuszy, którzy obecnie rezygnują z pełnienia tej funkcji lub znacząco ograniczają liczbę obsługiwanych funduszy, kierując się pragmatyczną oceną relacji identyfikowanych ryzyk wobec oczekiwanych przychodów.

Pełna treść artykułu dostępna jest pod linkiem.

Kancelaria jest zaangażowana w rozwój rynku kapitałowego w Polsce, w tym bierze czynny udział w pracach legislacyjnych dotyczących funkcjonowania tego rynku. Nasza oferta obejmuje pomoc m.in. w takich działaniach jak obsługa inwestycji kapitałowych, sekurytyzacja, MiFID II (w tym zachęty), obsługa funduszy inwestycyjnych oraz innych instytucji finansowych.

Więcej informacji na temat oferty Kancelarii można znaleźć pod linkiem. Zapraszamy również do kontaktu: biuro@krwlegal.pl lub +48 22 29 50 940.