UNESCO prowadzi konsultacje publiczne dotyczące projektu rekomendacji w sprawie etyki sztucznej inteligencji (AI)

Kwestionariusz obejmuje 190 pytań odnoszących się do poszczególnych części projektu, z których większość ma charakter opcjonalny. W zakresie każdego pytania można wybrać najbardziej odpowiednią odpowiedź spośród sugerowanych lub zaproponować własne pomysły w dedykowanych polach tekstowych.

Konsultacje trwają do 31 lipca 2020 r. Wyniki konsultacji zostaną uwzględnione w publicznie dostępnym dokumencie, który zostanie wykorzystany do wprowadzenia zmian w aktualnym projekcie rekomendacji.

Projektowany dokument rekomendacji skierowany jest przede wszystkim do państw członkowskich UNESCO, jednakże jego treść może stanowić cenne źródło informacji i praktyk dla instytucji lub podmiotów zmierzających wykorzystywać algorytmy sztucznej inteligencji w prowadzonej działalności.

Rekomendacje określają etykę AI jako system współzależnych wartości, zasad i możliwych działań, które powinny kierować społeczeństwem rozwijającym AI, aby odpowiedzialnie radzić sobie ze znanymi i nieznanymi skutkami systemów sztucznej inteligencji w ich interakcji z ludźmi i środowiskiem ludzkim oraz aby systemy AI działały dla dobra ludzkości, jednostek, społeczeństw i środowiska. W ocenie UNESCO, celem projektowanego dokumentu nie jest zapewnienie jednej definicji sztucznej inteligencji, gdyż taka definicja musiałaby się zmieniać wraz z rozwojem technologicznym. Dokument odnosi się zatem do cech systemów AI, które mają zasadnicze znaczenie etyczne i co do których istnieje duży międzynarodowy konsensus. Projektowane rekomendacje traktują zatem systemy AI jako systemy technologiczne, które mają zdolność przetwarzania informacji w sposób podobny do inteligentnego zachowania i zazwyczaj obejmują aspekty uczenia się, postrzegania, przewidywania, planowania lub kontroli. Jednocześnie, dokument zwraca szczególną uwagę na szersze konsekwencje etyczne sztucznej inteligencji w odniesieniu do głównych przedmiotów działalności UNESCO, jako organizacji wyspecjalizowanej ONZ - edukacji, nauki, kultury oraz komunikacji i informacji.

UNESCO podkreśla, że projektowane rekomendacje należy traktować jako całość, a podstawowe wartości i zasady określone w dokumencie należy rozumieć jako uzupełniające się i powiązane - każdą zasadę należy rozpatrywać w kontekście podstawowych wartości.

Wartości

Do sfery wartości, na które oddziałuje sztuczna inteligencja, UNESCO kwalifikuje przede wszystkim wartości takie jak godność człowieka, prawa człowieka i podstawowe wolności, brak dyskryminacji czy ochrona środowiska. W ocenie UNESCO, w ramach badania, projektowania, rozwoju, wdrażania i stosowania systemów AI powinno się szanować i chronić ludzką godność, gdyż godność każdej osoby ludzkiej jest wartością, która stanowi podstawę wszystkich praw człowieka i podstawowych wolności i jest niezbędna przy opracowywaniu i dostosowywaniu systemów sztucznej inteligencji. Także dyskryminacja i uprzedzenia, podziały cyfrowe i kwestie dzielenia się wiedzą oraz globalne nierówności powinny być rozwiązywane przez cały cykl życia danego systemu wykorzystującego sztuczną inteligencję. Rekomendacje wskazują ponadto, iż wszystkie podmioty biorące udział w cyklu życia systemów AI powinny przestrzegać odpowiednich przepisów międzynarodowych i krajowych w dziedzinie ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju.

Zasady

UNESCO przedstawia zasady dotyczące etyki systemów AI w podziale na dwie grupy - pierwsza grupa składa się z zasad odzwierciedlających cechy związane z interfejsem człowiek-technologia, czyli interakcji człowiek–AI, druga zaś obejmuje zasady odzwierciedlające cechy związane z właściwościami samych systemów sztucznej inteligencji.

W ramach pierwszej grupy kluczową rolę odgrywają następujące kwestie:

a) Proporcjonalność - systemy sztucznej inteligencji w swoich funkcjonalnościach nie mogą wykraczać poza to, co jest konieczne do osiągnięcia uzasadnionych celów lub zadań i powinny być odpowiednie do kontekstu ich użycia,

b) Nadzór człowieka - zawsze powinna istnieć możliwość przypisania etycznej i prawnej odpowiedzialności za działanie systemów AI osobie fizycznej lub istniejącej osobie prawnej,

c) Prywatność – systemy AI powinny zapewniać ochronę prywatności, poprzez uwzględnienie odpowiednich mechanizmów zarządzania danymi osobowymi w całym cyklu życia systemów AI (gromadzenie danych, kontrola wykorzystania, ujawnienia danych, dostęp do danych),

d) Różnorodność i integracja - systemy AI powinny szanować i wspierać różnorodność i integrację na poziomie co najmniej zgodnym z międzynarodowym prawem, standardami i zasadami dotyczącymi praw człowieka, w tym różnorodnością demograficzną, kulturową i społeczną oraz integracją.

Druga grupa obejmuje natomiast zasady dotyczące uczciwości podmiotów wdrażających systemy AI, bezpieczeństwa systemów w zakresie odporności na niezamierzone szkody oraz cyberataki, czy też odpowiedzialności moralnej i prawnejza decyzje i działania systemów ponoszonej przez podmioty wdrażające systemy AI.

Proponowane działania na szczeblu politycznym

W ostatniej części rekomendacji UNESCO przedstawia proponowane działania, które zdaniem organizacji powinny zostać podjęte w sferze politycznej przez państwa członkowskie w celu zagwarantowania etyki systemów sztucznej inteligencji. Do wskazanych działań należą m.in. reagowanie na społeczne i ekonomiczne skutki sztucznej inteligencji, promowanie edukacji i świadomości w zakresie etyki sztucznej inteligencji, promowanie badań nad etyką sztucznej inteligencji, promowanie etycznego wykorzystania sztucznej inteligencji w rozwoju państw, promowanie międzynarodowej współpracy w zakresie etyki sztucznej inteligencji, ustanowienie mechanizmów zarządzania etyką sztucznej inteligencji czy też zapewnienie wiarygodności systemów sztucznej inteligencji.

Formularz z pytaniami dostępny jest pod niniejszym linkiem.

Jeśli uważasz, że może mieć to wpływ na Twój biznes, zapraszamy do kontaktu: biuro@krwlegal.pl lub +48 22 29 50 940.