Projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z zapewnieniem rozwoju rynku finansowego

W dniu 20 lipca 2021 r. na stronie internetowej Rządowego Centrum Legislacji został opublikowany projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z zapewnieniem rozwoju rynku finansowego oraz ochrony inwestorów na tym rynku („Projekt”). Czy projektowane zmiany – jak zapowiada projektodawca - wyeliminują bariery dostępu do rynku finansowego, przy jednoczesnym usprawnieniu nadzoru nad rynkiem i w konsekwencji, czy będą miały wpływ na obsługę funduszy inwestycyjnych i inwestycji kapitałowych?

Jak wskazano w uzasadnieniu do Projektu, nowelizacja ma na celu uporządkowanie i usprawnienie funkcjonowania instytucji rynku finansowego. Jak zapewnia projektodawca, chodzi w szczególności o eliminację barier dostępu do rynku finansowego, usprawnienie nadzoru nad rynkiem finansowym, ochronę klientów instytucji finansowych, ochronę akcjonariuszy mniejszościowych oraz zwiększenie poziomu cyfryzacji w realizacji przez Urząd Komisji Nadzoru Finansowego (dalej „UKNF”) obowiązków nadzorczych.

Proponowane zmiany przepisów są podyktowane również potrzebą spełnienia niektórych postulatów zawartych w Strategii Rozwoju Rynku Finansowego w szczególności w zakresie ułatwienia funkcjonowania podmiotom nadzorowanym przez UKNF poprzez uproszczenie procedur licencyjnych oraz obowiązków w zakresie raportowania, ale także w zakresie wzmocnienia ochrony inwestorów indywidualnych.

Projekt zakłada nowelizację 19 ustaw, które zdaniem projektodawcy wymagają najpilniejszych i najważniejszych zmian legislacyjnych w obszarze rynku finansowego. Nowelizacją zostaną objęte m.in. przepisy:

• ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (Dz. U. z 2021 r. poz. 605), („ustawa o funduszach inwestycyjnych” lub „UFI”);
• ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych (Dz. U. z 2020 r. poz. 2080, z późn. zm.), („ustawa o ofercie publicznej”);
• ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2021 r poz. 328, z późn. zm.), („ustawa o obrocie instrumentami finansowymi”);
• ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o nadzorze nad rynkiem kapitałowym (Dz. U. z 2020 r. poz. 1400, z późn. zm.), („ustawa o nadzorze nad rynkiem kapitałowym”);
• ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych (Dz. U. z 2020 r. poz. 794, z późn. zm.), „ustawa o usługach płatniczych”);

Zmiany do ustawy o funduszach inwestycyjnych

Rewolucyjne zmiany czekają sekurytyzację. Wśród propozycji zmian do ustawy o funduszach inwestycyjnych przewidziano bowiem m.in. nowelizację przepisów dotyczących funduszy sekurytyzacyjnych. Nowelizacja jest związana z koniecznością dostosowania przepisów do obowiązującego od 1 stycznia 2019 r. Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/2402[KNJN1] .

Projekt zakłada ponadto wprowadzenie cyfryzacji zawiadomień UKNF o zmianach statutów funduszy inwestycyjnych. Zaproponowane zmiany mają przyśpieszyć proces analizy statutów przez UKNF, poprawić ich jakość, a także przyspieszyć przepływ informacji pomiędzy podmiotami nadzorowanymi i UKNF.

Projektodawca zakłada również m.in. (i) rozszerzenie katalogu dokumentacji niezbędnej do przedłożenia UKNF wraz z wnioskiem o wpis zarządzającego ASI do rejestru zarządzających ASI poprzez nałożenie na zarządzających ASI obowiązku załączenia do wniosku statutu lub umowy ASI, którą zamierza zarządzać oraz (ii) rozszerzenie katalogu przesłanek wykreślenia z urzędu zarządzającego ASI z rejestru.

Kluczowe zmiany obejmują rezygnację z wprowadzonego w lipcu 2019 r. obowiązku obligatoryjnej dematerializacji certyfikatów inwestycyjnych niepublicznych FIZ oraz powrót do ewidencji uczestników funduszu. W korelacji z przedmiotową propozycją zmian pozostaje również planowana zmiana art. 7a ustawy o obrocie, który wprowadzał wymóg zawarcia przez FIZ niepubliczny umowy o wykonywanie funkcji agenta emisji.

Zmiany przepisów mają również na celu doprecyzowanie, że FIZy nieruchomościowe są uprawnione do prowadzenia lokacyjnej działalności inwestycyjnej również po upływie okresu dostosowawczego. Obecne brzmienie art. 148 ust. 3 UFI może bowiem sugerować, że po upływie 24 miesięcy od dnia rejestracji funduszu, nie ma on dalszej możliwości nabywania nieruchomości do portfela aktywów.

Co istotne, zmiany do UFI przewidują również modyfikację odpowiedzialności podmiotów, którym towarzystwo powierzyło na podstawie umowy, o której mowa w art. 45a ust. 1 UFI wykonywanie czynności związanych z działalnością prowadzoną przez to towarzystwo, podmiotów zarządzających sekurytyzowanymi wierzytelnościami funduszu sekurytyzacyjnego (po noweli - zarządzających wierzytelnościami wyspecjalizowanego funduszu wierzytelności) oraz likwidatorów funduszy inwestycyjnych poprzez zwiększenie wymiaru kar administracyjnych z obecnego maksymalnego wymiaru 500 tys. zł do 5 mln zł.

Zmiany do ustawy o ofercie publicznej

Wśród zaproponowanych zmian do ustawy o ofercie publicznej zaproponowano m.in. przeniesienie do ustawy niektórych kwestii uregulowanych dotychczas na poziomie rozporządzenia Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej z dnia 26 listopada 2020 r. w sprawie wzorów wezwań do zapisywania się na sprzedaż lub zamianę akcji spółki publicznej, szczegółowego sposobu ich ogłaszania oraz warunków nabywania akcji w wezwaniach (Dz. U. poz. 2114).

Nowelizacja obejmuje również zmianę definicji pośredniego nabycia akcji. Zmiana definicji pośredniego nabycia akcji ma ograniczyć spotykaną na polskim rynku kapitałowym praktykę polegającą na wnoszeniu przez podmiot zamierzający zbyć znaczny pakiet akcji w postaci aportu do spółki celowej, a następnie zbycie tych akcji na rzecz podmiotu trzeciego.

Projekt przewiduje również wprowadzenie obowiązku składania notyfikacji w zakresie obrotu znacznymi pakietami akcji spółek publicznych za pośrednictwem wystandaryzowanego elektronicznego formularza.

Zaproponowano również rozszerzenie uprawnień UKNF do wydawania zaleceń oprócz emitenta także do członków jego zarządu lub innego organu zarządzającego, rady nadzorczej lub innego organu nadzorczego oraz do komitetu audytu, a także zwiększenie uprawnień nadzorczych UKNF poprzez m.in. wprowadzenie możliwości powołania przez UKNF kuratora dla emitenta papierów wartościowych dopuszczonych do obrotu na rynku regulowanym.

Znowelizowane przepisy wprowadzają również nowy próg - 50% ogólnej liczby głosów na walnym zgromadzeniu jako próg przejęcia kontroli rodzący obowiązek ogłoszenia wezwania do zapisywania się na sprzedaż lub zamianę wszystkich pozostałych akcji.

Zmiany do ustawy o obrocie instrumentami finansowymi

Wśród propozycji zmian do ustawy o obrocie instrumentami finansowymi znalazła się m.in. zmiana polegająca na zastąpieniu nazwy usługi maklerskiej „oferowanie instrumentów finansowych” pojęciem „plasowanie instrumentów finansowych”. Zmiana ta podyktowana jest potrzebą wyeliminowania wątpliwości interpretacyjnych w związku z przyjętą w nowelizowanej ustawie definicją „oferującego”.

Projekt ustawy przewiduje również szereg zmian mających na celu umożliwienie bankom powierniczym uczestniczenia w pożyczkach papierów wartościowych. Warto zaznaczyć, iż wiele zmian zaproponowanych do ustawy o obrocie instrumentami finansowymi wynika ze zmian proponowanych w ustawie o funduszach inwestycyjnych dotyczących rezygnacji z obowiązku rejestracji certyfikatów inwestycyjnych w KDPW oraz posiadania agenta emisji dla certyfikatów inwestycyjnych.

Zmiany do ustawy o nadzorze nad rynkiem kapitałowym

Nowelizacja przepisów ustawy o nadzorze nad rynkiem kapitałowym ma na celu m.in. doprecyzowanie zasad i trybu doręczania pism utrwalonych w postaci elektronicznej w ramach kontroli przeprowadzanej przez UKNF. Zmiany dotyczą również kwestii zwolnienia z obowiązku zachowania tajemnicy zawodowej przekazywania informacji stanowiących taką tajemnicę na potrzeby wszczętego lub planowanego postępowania cywilnego przeciwko instytucji finansowej.

Zmiany do ustawy o usługach płatniczych

Nowelizacja zakłada wprowadzenie możliwości karania członków organów podmiotów przewidzianych w ustawie o usługach płatniczych. Chodzi tutaj o karanie nie tylko członków organów zarządzających ale również możliwość nałożenia kary finansowej na członków organów nadzorujących. Projekt przewiduje również możliwość nałożenia sankcji na członka organu zarządzającego lub nadzorującego odpowiedzialnego za stwierdzone naruszenie lub nadzorującego obszar, w którym stwierdzono naruszenie w momencie popełnienia tego naruszenia, ale również po zakończeniu sprawowania funkcji. Wśród innych zmian warto podkreślić, planowane wprowadzenie możliwości doręczeń elektronicznych w odniesieniu do czynności kontrolnych i innych czynności nadzorczych UKNF.

Kiedy planowane jest wejście w życie zmian?

Przewiduje się, że ustawa wejdzie w życie w terminie 30 dni od dnia jej ogłoszenia z wyjątkiem niektórych zmian wprowadzonych w ustawie o ofercie publicznej, które mają wejść w życie w terminie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia. Jest to związane z koniecznością stworzenia elektronicznego systemu do notyfikacji obrotu znacznymi pakietami akcji wykorzystujących formularz elektroniczny.

Niepubliczne FIZy będą miały 3 miesiące od dnia wejścia w życie noweli na dostosowanie statutów do nowych przepisów, przy czym zmiany dostosowujące nie będą wymagały zgody zgromadzenia inwestorów lub rady inwestorów.

Projekt został obecnie skierowany do konsultacji publicznych, które potrwają do 10 sierpnia 2021 r.

Z pełną treścią projektu można zapoznać się pod linkiem.

W kolejnych wpisach na naszej stronie będziemy komentować proponowane do poszczególnych ustaw regulujących działalność uczestników rynku kapitałowego.

Autor: apl. radcowski Nikola Jadwiszczak Niedbałka, apl. adw. Jakub Murawski

Kancelaria prawna KRWLEGAL zapewnia profesjonalne i fachowe doradztwo w wielu dziedzinach prawa, w tym świadczy usługi m. in. w zakresie obsługi funduszy inwestycyjnych, venture capital, private equity, obsługi inwestycji kapitałowych i instytucji finansowych.

Jeśli uważasz, że może mieć to wpływ na Twój biznes, zapraszamy do kontaktu: biuro@krwlegal.pl lub +48 22 29 50 940.