Obowiązujące zasady inwestowania przez FIZ i SFIO w instrumenty pochodne

Zasady dokonywania przez fundusze inwestycyjne zamknięte lokat w instrumenty pochodne oraz niektóre prawa majątkowe zostały uregulowane w § 9 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie dokonywania przez fundusz inwestycyjny zamknięty lokat, których przedmiotem są instrumenty pochodne oraz niektóre prawa majątkowe (Dz. U. z 2018 r. poz. 1726) (dalej: „Rozporządzenie w sprawie lokat”), wydanym na podstawie art. 156 ust. 6 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (Dz. U. z 2021 r., poz. 605 z późn. zm.) (dalej: „Ustawa o funduszach”). Natomiast zasady zawierania przez specjalistyczny fundusz inwestycyjny otwarty umów, których przedmiotem są instrumenty pochodne, w tym niewystandaryzowane instrumenty pochodne określa § 15 Rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 20 lipca 2017 r. w sprawie zawierania przez specjalistyczny fundusz inwestycyjny otwarty umów, których przedmiotem są instrumenty pochodne, w tym niewystandaryzowane instrumenty pochodne (Dz. U. poz. 1446) (dalej: „Rozporządzenie w sprawie umów”), wydane na podstawie art. 116d Ustawy o funduszach.

Na podstawie ww. obowiązujących rozporządzeń bazę instrumentu pochodnego, w tym niewystandaryzowanego instrumentu pochodnego, który może być przedmiotem lokat specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego stosującego zasady i ograniczenia inwestycyjne określone dla funduszu inwestycyjnego zamkniętego, mogą stanowić indeksy oparte o instrumenty notowane na rynku zorganizowanym zlokalizowanym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, państwa członkowskiego, państwa należącego do OECD, Rosji, Brazylii, Chin albo państwa należącego do EEA oraz indeksy łącznie spełniające określone w tym przepisie warunki.

Aktualna sytuacja geopolityczna

Skutki ekonomiczne nakładanych na Rosję sankcji wpływają również na rynek kapitałowy w tym państwie, co w konsekwencji wprowadzania dalszych ograniczeń może doprowadzić do zachwiania stabilności finansowej Rosji. Pamiętając, że naczelną zasadą przyświecającą krajowemu ustawodawcy jest zapewnienie bezpieczeństwa uczestników funduszy inwestycyjnych, Minister Finansów podjął decyzję o wykreśleniu Rosji z katalogu państw, z którego indeksy mogą stanowić bazę instrumentu pochodnego.

Projektowane zmiany

Ustawodawca proponuje zmianę do § 9 Rozporządzenia w sprawie lokat oraz odpowiednio § 15 Rozporządzenia w sprawie umów polegającą na skreśleniu wyrazu „Rosji” we wprowadzeniu do wyliczenia państw, z którego indeksy mogą stanowić bazę instrumentu pochodnego.

Projekty rozporządzeń zmieniających zakładają także 6 – miesięczny okres na dostosowanie przez fundusze inwestycyjne zamknięte oraz specjalistyczne fundusze inwestycyjne otwarty składu ich lokat do przepisów nowelizujących ww. akty prawne. Tym samym, fundusze inwestycyjne zamknięte i specjalistyczne fundusze inwestycyjne otwarte, stosujące zasady i ograniczenia inwestycyjne określone dla funduszu inwestycyjnego zamkniętego, które w dniu wejścia w życie rozporządzeń zmieniających posiadają lokaty w instrumentach pochodnych (w tym niewystandaryzowanych instrumentach pochodnych w odniesieniu do SFIO), których bazę stanowią indeksy oparte o instrumenty notowane na rynku zorganizowanym na terytorium Rosji, będą musiały pozbyć się ich ze swoich portfeli inwestycyjnych w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie nowych przepisów.

Mając na względzie, że § 9 Rozporządzenia w sprawie lokat oraz § 15 Rozporządzenia w sprawie umów mają również zastosowanie do subfunduszu funduszu inwestycyjnego zamkniętego i odpowiednio subfunduszu specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego stosującego zasady i ograniczenia dla funduszu inwestycyjnego zamkniętego, omawiany przepis przejściowy, na podstawie projektowanego § 2, będzie miał również zastosowanie do takich subfunduszy.

Projekty rozporządzeń zmieniających są zgodne z prawem Unii Europejskiej i nie wymagają uzyskania opinii, powiadomienia albo uzgodnienia z jej organami i instytucjami, jak również konsultacji z Europejskim Bankiem Centralnym.

Planowany termin wejścia w życie

Termin wejścia w życie rozporządzeń zmieniających podyktowany jest koniecznością pilnego zwiększenia ochrony interesów uczestników funduszy, a zatem zgodnie z treścią projektów zamieszczonych na stronie Rządowego Centrum Legislacji ustawodawca zakłada 14 dniowe vacatio legis.

Podsumowanie

Wprowadzane aktualnie zmiany są częścią spójnej polityki krajów Europy środkowo – wschodniej związanej z wprowadzaniem sankcji na Rosję, a także szeroko pojętą działalnością Komisji Nadzoru Finansowego mającą na celu ochronę uczestników funduszy inwestycyjnych.

Biorąc pod uwagę, że sytuacja na rynku kapitałowym tak w Polsce, jak i na całym świecie oddziałuje w zasadzie w każdej dziedzinie życia i gospodarki, doregulowanie zasad dokonywania przez fundusze inwestycyjne lokat w instrumenty pochodne oraz zasad zawierania umów, których są one przedmiotem jest logiczną konsekwencją wprowadzonych do tej pory ograniczeń w sferze stosunków gospodarczo – ekonomicznych z Rosją.

Jak wskazano w treści uzasadnienia zmian do Rozporządzenia w sprawie lokat i Rozporządzenia w sprawie umów, przewiduje się, że nowelizacja nie wpłynie na działalność mikroprzedsiębiorców, małych i średnich przedsiębiorców.

Z tekstem rozporządzeń zmieniających tj. Rozporządzeniem Ministra Finansów zmieniające rozporządzenie w sprawie dokonywania przez fundusz inwestycyjny zamknięty lokat, których przedmiotem są instrumenty pochodne oraz niektóre prawa majątkowe oraz Rozporządzeniem Ministra Finansów zmieniające rozporządzenie w sprawie zawierania przez specjalistyczny fundusz inwestycyjny otwarty umów, których przedmiotem są instrumenty pochodne, w tym niewystandaryzowane instrumenty pochodne można zapoznać się pod linkiem.

Autor: aplikantka adwokacka Katarzyna Łukomska

Kancelaria prawna KRWLEGAL zapewnia profesjonalne i fachowe doradztwo w wielu dziedzinach prawa, w tym  świadczy usługi doradztwa przy ofertach publicznych, obsłudze crowdfundingu, transakcji M&A, jak również doradztwa regulacyjnego dla sektora finansowego, świadcząc usługi m. in. w zakresie działalności firm inwestycyjnych, funduszy inwestycyjnych, podmiotów zarządzających aktywami, banków (depozytariuszy), a także pozostałych uczestników rynku finansowego.

Jeśli uważasz, że może mieć to wpływ na Twój biznes, zapraszamy do kontaktu: biuro@krwlegal.pl lub +48 22 29 50 940.