REKOMENDACJE FSB DLA GLOBALNYCH STABLECOINÓW

Raport jest odpowiedzią na rosnącą popularność globalnych stablecoinów („GSC”) i co za tym idzie obawę, że obecne przepisy regulujące rynek kryptoaktywów okażą się nieskuteczne oraz nienadążające za nowym trendem. Mając to na uwadze, w czerwcu 2019 roku G20 udzieliło FSB mandat do przeanalizowania kwestii regulacyjnych wynikających z uzgodnień dotyczących globalnych stablecoinów oraz doradztwa w zakresie odpowiednich działań wielostronnych, z uwzględnieniem perspektywy gospodarek wschodzących i rozwijających się.

Zawarte w raporcie rekomendacje mają na celu wsparcie odpowiedzialnych innowacji oraz zapewnienie wystarczającej elastyczności dla krajowych jurysdykcji do wdrożenia swoich wewnętrznych regulacji.

W raporcie podkreślono również wartość wielosektorowej współpracy transgranicznej, koordynacji i wymiany informacji między organami.

Czym są “stablecoiny” i jakie wyzwania ze sobą niosą

Tak zwane “stablecoiny” to określony rodzaj kryptoaktywów o stabilnej cenie. W przeciwieństwie do większości kryptowalut takich jak choćby najbardziej znane Bitcoin i Ethereum, które cechują się dużą zmiennością i niestabilnymi kursami, stablecoiny są powiązane z innym stabilnym aktywem jak np. dolar amerykański. To cyfrowe aktywa, które naśladują wartość walut fiducjarnych (jak dolar, euro), przez co są bezpieczniejszym środkiem przenoszenia wartości używanym przy transakcjach. Przykładem takich monet są np. USD Tether (USDT), Paxos Standard (PAX) czy USD Coin (USDC).

Stablecoiny mogą być wykorzystywane do różnych celów. Najczęściej jednak podnosi się ich potencjalną zaletę jako środka ułatwiającego płatności, zwłaszcza transgraniczne płatności detaliczne. Wskazuje się, że stablecoiny, szczególnie te powiązane z walutą fiducjarną lub koszykiem walut, mogą stać się szeroko stosowanym środkiem przechowywania wartości.

Z niewątpliwymi zaletami globalnych stablecoinów, zwłaszcza w obrębie ich potencjału do tworzenia nowych globalnych rozwiązań dotyczących płatności, wiąże się jednak szereg wyzwań dla organów regulacyjnych i nadzorczych. Dotyczy to zwłaszcza takich obszarów jak:

• ochrona konsumentów i inwestorów;
• prywatność i ochrona danych;
• rzetelność finansowa, w tym zgodność z przepisami dotyczącymi przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu (AML / CFT);
• opodatkowanie;
• konkurencja i polityka antymonopolowa;
• integralność rynku;
• cyberbezpieczeństwo i inne ryzyka operacyjne;
• bezpieczeństwo, efektywność i integralność infrastruktur rynków finansowych (ang. financial market infrastructure, FMI) (np. operatorzy systemów płatności).

Warto dodać, iż na obecną chwilę żaden z istniejących stablecoinów nie osiągnął skali, która mogłaby stanowić zagrożenie dla stabilności finansowej. Podkreśla się jednak, że istniejące stablecoiny lub te na etapie rozwoju lub testowania mają potencjał do szybkiego skalowania, stąd tak istotne jest stworzenie odpowiednich i skutecznych ram regulacyjnych.

Jaki jest cel rekomendacji?

Rekomendacje przygotowane przez FSB podkreślają przede wszystkim potrzebę zastosowania środków zarówno na szczeblu krajowym jak i międzynarodowym, które będą proporcjonalne do ryzyka i zagrożenia dla stabilności finansowej jakie niesie ze sobą powszechne użycie GSC. W tym zakresie FSB proponuje przyjęcie zasady „same business – same risks – same rules”.

Rekomendacje mają na celu przede wszystkim promowanie spójnych i efektywnych regulacji w zakresie GSC w różnych jurysdykcjach. Z tego względu zalecenia przygotowane przez FSB są względnie elastyczne, tak aby było możliwe jak najszersze ich zastosowanie.

Spójność z dotychczasowymi standardami regulacyjnymi

W celu zachowania spójności regulacyjnej, w raporcie uwzględniono kluczowe międzynarodowe standardy dotyczące regulacji rynku finansowego, które mogą mieć zastosowanie do GSC, opracowane przez: Komitet Bazylejski (BCBS), Grupę Roboczą ds. Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy (FATF), Komitet ds. Płatności i Infrastruktur Rynkowych (CPMI) oraz Międzynarodową Organizację Komisji Papierów Wartościowych (IOSCO).

Omówienie kluczowych rekomendacji FSB

FSB przestawiło w raporcie dziesięć kluczowych rekomendacji jako odpowiedź na wyzwania wynikające z rosnącego użycia GSC:

Właściwe organy powinny zostać wyposażone w niezbędne narzędzia oraz odpowiednie zasoby, aby kompleksowo regulować i nadzorować transakcje z użyciem GSC, a także skutecznie egzekwować odpowiednie przepisy i regulacje

• właściwe organy powinny mieć wszelkie narzędzia oraz uprawniania aby skutecznie regulować i nadzorować rynek GSC, oraz w razie potrzeby, zakazać określonej działalności obejmującej użycie GSC
• władze powinny jasno wskazać jakie organy są odpowiedzialne za działania obejmujące GSC
• władze powinny zidentyfikować luki w swoich ramach regulacyjnych i nadzorczych oraz wprowadzić odpowiednie w tym zakresie zmiany legislacyjne

Organy powinny stosować kompleksowe wymogi regulacyjne i nadzorcze oraz odpowiednie standardy międzynarodowe w odniesieniu do GSC, proporcjonalnie do związanego z nimi ryzyka

• organy powinny stosować odpowiednie ramy regulacyjne w odniesieniu do działalności obejmującej GSC w taki sam sposób, w jaki stosowałyby je do podmiotów wykonujących te same funkcje lub czynności i stwarzających to samo ryzyko, w myśl zasady: „ta sama działalność, to samo ryzyko, te same zasady”

Organy powinny komunikować się ze sobą oraz współpracować zarówno na poziomie krajowym jak i międzynarodowym, w celu wzajemnego wspierania się w wykonywaniu odpowiednich zadań oraz w celu zapewnienia kompleksowej regulacji i nadzoru nad międzysektorowymi i transgranicznymi uzgodnieniami GSC (ang. GSC arrangements)

• współpraca między organami może być zarówno dwustronna jak i wielostronna, może być również rozszerzona o współpracę w obrębie danego celu, np. w zakresie AML / CFT lub cyberbezpieczeństwa
• ustanawiając porozumienie o współpracy, organy powinny rozważyć w jaki sposób zapewnić, aby w porozumieniu uwzględniono interesy każdej z jurysdykcji i sektorów, których mogą dotyczyć działania w zakresie GSC

Władze powinny zapewnić, aby uzgodnienia GSC zawierały kompleksowe ramy zarządzania z jasnym podziałem odpowiedzialności za funkcje i działania w ramach ustaleń GSC

• dla całej sieci działań, funkcji i uczestników GSC muszą istnieć odpowiednie ramy zarządzania zgodne z odpowiednimi normami międzynarodowymi. Struktury zarządzania i odpowiedzialności powinny mieć solidną podstawę prawną oraz być jasne, przejrzyste i ujawniane użytkownikom i innym zainteresowanym stronom. Informacje powinny obejmować sposób zarządzania i odpowiedzialności oraz sposób rozwiązywania potencjalnych konfliktów interesów między różnymi podmiotami w różnych jurysdykcjach
• uzgodnienia GSC mogą różnić się stopniem decentralizacji struktury zarządzania. Niezależnie od tego władze powinny zapewnić, aby istniał co najmniej jeden organ zarządzający lub równoważny mechanizm oraz że funkcje i działania w zakresie GSC podlegają odpowiedniemu nadzorowi, zarządzaniu i zabezpieczeniom.

Władze powinny zapewnić, aby uzgodnienia GSC zawierały skuteczne ramy zarządzania ryzykiem, zwłaszcza w odniesieniu do zarządzania rezerwami, odporności operacyjnej, cyberbezpieczeństwa i przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu

• władze powinny dopilnować, aby uzgodnienia GSC miały wdrożone polityki określające, w jaki sposób wszystkie funkcje i działania w ramach ustaleń GSC podlegają odpowiednim mechanizmom zarządzania ryzykiem – proporcjonalnym do możliwych zagrożeń. Jeżeli ryzyko wynikające z wahań wartości aktywów bazowych ponosi częściowo lub w całości operator GSC, należy zastosować odpowiednie ramy ostrożnościowe (np. ramy ryzyka rynkowego) do operatora GSC
• władze powinny dopilnować, aby uzgodnienia GSC zakładały także przeprowadzanie stosownych „due diligence” wobec osób zaangażowanych – zarządzających lub kontrolujących GSC, a także osób kluczowych, które posiadają znaczący wpływ lub ponoszą znaczącą odpowiedzialność w związku z działalnością dotyczącą GSC

Władze powinny zapewnić, aby uzgodnienia GSC miały solidne systemy gromadzenia, przechowywania i zabezpieczania danych

• uzgodnienia GSC powinny stworzyć i utrzymywać systemy zarządzania danymi, które rejestrują i zabezpieczają odpowiednie dane i informacje zebrane i wytworzone w trakcie ich działalności, przy jednoczesnym przestrzeganiu wszystkich obowiązujących wymogów dotyczących prywatności danych
• aby zapewnić integralność i bezpieczeństwo danych, należy wprowadzić odpowiednie kontrole

Władze powinny zapewnić, aby uzgodnienia GSC zawierały odpowiednie plany naprawcze i restrukturyzacji

• władze powinny zapewnić, aby uzgodnie GSC zwierały stosowne plany naprawcze oraz likwidacyjne, łącznie z planami kontynuacji lub przywrócenia wszelkich krytycznych funkcji i działań w ramach porozumienia GSC

Władze powinny zapewnić, aby uzgodnienia GSC dostarczały użytkownikom i odpowiednim zainteresowanym stronom kompleksowych i przejrzystych informacji niezbędnych do zrozumienia funkcjonowania porozumienia GSC, w tym w odniesieniu do jego mechanizmu stabilizacyjnego

• uzgodnienia GSC powinny być przejrzyste dla użytkowników i innych zainteresowanych stron i powinny obejmować: strukturę zarządzania uzgodnieniami GSC, podział ról i obowiązków przypisanych operatorom lub usługodawcom w ramach porozumienia GSC, działanie mechanizmu stabilizacyjnego, mandat inwestycyjny dotyczący aktywów rezerwowych, umowę powierniczą i odpowiednie wyodrębnienie aktywów rezerwowych, dostępne mechanizmy rozwiązywania sporów lub procedury dochodzenia roszczeń lub składania skarg, a także informacje o ryzyku istotnym dla użytkowników
• uzgodnienia GSC powinny ujawniać użytkownikom jak i innym uczestnikom rynku informacje dotyczące konstrukcji mechanizmu stabilizacyjnego (np. powiązanego z aktywami lub opartego na algorytmie) oraz mechanizmu, dzięki któremu utrzymywana jest stabilna wartość stablecoina

Władze powinny dopilnować, aby uzgodnienia GSC zapewniały użytkownikom jasne informacje w zakresie możliwości umorzenia praw oraz, tam gdzie konieczne, procedury umorzenia

• uzgodnienia GSC powinny zapewniać użytkownikom jasne i czytelne informacje na temat charakteru i możliwości umorzenia praw, jak również informacje na temat wszelkich roszczeń jakie użytkownicy lub pośrednicy mogą mieć w odniesieniu do bazowych aktywów rezerwowych lub wobec emitenta lub gwarantów, w tym informacje dotyczące roszczeń w sytuacji upadłości lub restrukturyzacji
• uzgodnienia GSC powinny zapewniać odpowiednie informacje na temat możliwości odzyskiwania dla użytkowników, którzy utracili dostęp do swojego portfela, na przykład z powodu cyberataku lub innego zdarzenia

Władze powinny zapewnić, aby przed rozpoczęciem jakichkolwiek działań w danej jurysdykcji, uzgodnienia GSC spełniały wszystkie obowiązujące w niej wymogi regulacyjne i nadzorcze

• władze nie powinny zezwalać na działanie GSC w swojej jurysdykcji, chyba że uzgodnienia GSC spełniają wszystkie wymogi regulacyjne i nadzorcze ich jurysdykcji, w tym posiadają stosowne zgodne (np. licencje), jeśli są wymagane

Plany na najbliższe lata

FSB przedstawiło również harmonogram dalszych prac stanowiący element szerszego planu działania na rzecz usprawnienia płatności transgranicznych zleconego przez G20:

• zakończenie międzynarodowych prac normalizacyjnych - do grudnia 2021 r.
• ustanowienie lub, w razie potrzeby, dostosowanie ustaleń dotyczących współpracy między organami - do grudnia 2021 r.
• na poziomie krajowym ustanowienie lub, w razie potrzeby, dostosowanie ram regulacyjnych i nadzorczych zgodnie z zaleceniami FSB oraz międzynarodowymi standardami i wytycznymi - do lipca 2022 r.
• analiza dotycząca wdrożenia nowych regulacji i ocena w zakresie ewentualnej potrzeby udoskonalenia lub dostosowania międzynarodowych standardów - do lipca 2023 r.

Raport FSB dostępny jest pod linkiem.