Komunikat UKNF dotyczący stosowania Rozporządzenia w sprawie sekurytyzacji.

W opublikowanym komunikacie UKNF przypomniał, że od 1 stycznia 2019 r., niezależnie od tego, czy dany podmiot podlega nadzorowi KNF czy też nie, jest on obowiązany do bieżącego raportowania transakcji sekurytyzacji w rozumieniu Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/2402 z dnia 12 grudnia 2017 r. w sprawie ustanowienia ogólnych ram dla sekurytyzacji oraz utworzenia szczególnych ram dla prostych, przejrzystych i standardowych sekurytyzacji, a także zmieniające dyrektywy 2009/65/WE, 2009/138/WE i 2011/61/UE oraz rozporządzenia (WE) nr 1060/2009 i (UE) nr 648/2012 (dalej: ,,Rozporządzenie STS’’). W komunikacie podkreślono, że obowiązek informacyjny dotyczy zarówno transakcji publicznych – dla których sporządzono prospekt emisyjny, jak i prywatnych – dla których takiego prospektu nie sporządzono.

Komisja utworzyła ponadto dedykowany kanał komunikacji w sprawach dotyczących sekurytyzacji. Na adres sekurytyzacja@knf.gov.pl można przesyłać pytania oraz informacje sprawozdawcze zgodnie z Rozporządzeniem STS. Przyjęte rozwiązanie wpisuje się w realizowany w ostatnim czasie przez UKNF kierunek informatyzacji oraz unowocześniania rozwiązań nadzorczych.

W ślad za informacją uwzględnioną w pkt 6 naszego Newslettera regulacyjnego nr 05/2019 uprzejmie przypominamy, iż mocą ustawy z dnia 15 marca 2019 r. o zmianie ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym oraz niektórych innych ustaw, która weszła w życie w dniu 26 maja 2019 r., Komisja Nadzoru Finansowego otrzymała odpowiednie uprawnienia nadzorcze w zakresie przewidzianym przepisami Rozporządzenia STS oraz kompetencje w zakresie nakładania sankcji administracyjnych i środków naprawczych w określonych przypadkach wraz z możliwością publikacji informacji o takich działaniach na stronie internetowej UKNF.

Jednocześnie zwracamy uwagę, iż zawarta w treści Rozporządzenia STS definicja sekurytyzacji (używana zresztą zgodnie z tym aktem normatywnym „do celów rozporządzenia”) różni się od tego, co można rozumieć przez sekurytyzację w rozumieniu ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnym (dalej: ,,UFI’’), w związku z czym powstaje szereg wątpliwości, czy obowiązki dotyczące sekurytyzacji w rozumieniu Rozporządzenia STS znajdują zastosowanie do faktycznej działalności wykonywanej przez niestandaryzowane fundusze sekurytyzacyjne.

W art. 2 pkt 1) Rozporządzenia STS wskazano, że „sekurytyzacja” (więcej o: sekurytyzacja) oznacza transakcję lub program, w wyniku których ryzyko kredytowe związane z ekspozycją lub pulą ekspozycji ulega podziałowi na transze charakteryzujące się wszystkimi następującymi cechami:

1)     płatności w ramach transakcji lub programu zależą od dochodów z tytułu ekspozycji lub puli ekspozycji;

2)     hierarchia transz określa rozkład strat w czasie trwania transakcji lub programu;

3)     transakcja lub program nie tworzy ekspozycji, które posiadają wszystkie cechy wymienione w art. 147 ust. 8 rozporządzenia (UE) nr 575/2013.

UFI w art. 2 pkt 32 definiuje z kolei wierzytelności sekurytyzacyjne jako wierzytelności stanowiące przedmiot lokat funduszu sekurytyzacyjnego oraz wierzytelności wyodrębnione przez inicjatora sekurytyzacji albo inny podmiot, który zawarł z funduszem umowę zobowiązującą go do przekazywania funduszowi świadczeń uzyskanych w związku z tymi wierzytelnościami.

Przepis art. 183 ust. 1 UFI natomiast jako definicję funduszu sekurytyzacyjnego wskazuje fundusz inwestycyjny zamknięty dokonujący emisji certyfikatów inwestycyjnych w celu zgromadzenia środków na nabycie wierzytelności, w tym wierzytelności finansowanych ze środków publicznych w rozumieniu odrębnych przepisów, lub praw do świadczeń z tytułu określonych wierzytelności.

Okazuje się więc, iż polska UFI nie definiuje transakcji sekurytyzacji jako takiej i łączna interpretacja obydwu obowiązujących aktów normatywnych zaczyna nastręczać zasadniczych trudności.

W ocenie Kancelarii klasyczna transakcja nabycia pakietu wierzytelności dokonywana standardowo przez polskie fundusze sekurytyzacyjne nie będzie automatycznie spełniać wymogów definicyjnych z Rozporządzenia STS, ponieważ w rozumieniu wyżej wskazanych przepisów prawa unijnego, w trakcie tego procesu nie dochodzi do podziału ryzyka kredytowego związanego z ekspozycją lub pulą ekspozycji na transze. Tym bardziej nie można mówić o istnieniu hierarchii transz, która określa rozkład strat w czasie trwania danego transakcji lub programu. Prosta transakcja nabycia portfela sekurytyzowanych wierzytelności w logice funduszu sekurytyzacyjnego ma naturę czysto inwestycyjną a nie naturę sekurytyzacyjną.

Z samego więc faktu, iż stroną transakcji jest fundusz sekurytyzacyjny, a jej przedmiotem wierzytelności sekurytyzacyjne w rozumieniu UFI nie wynika z pewnością, iż transakcja ta będzie sekurytyzacją w rozumieniu Rozporządzenia STS. Nie będą więc w takim przypadku automatycznie miały do niej zastosowania przepisy tego rozporządzenia chociażby ograniczające możliwość oferowania certyfikatów inwestycyjnych takiego funduszu inwestorom detalicznym. Kwalifikacja transakcji zawieranych przez fundusze sekurytyzacyjne, jako sekurytyzacji w rozumieniu Rozporządzenia STS, powinna odbywać się na podstawie wyników szczegółowej analizy konkretnego przypadku. Przeprowadzenie wskazanej analizy ma o tyle istotne znaczenie, że przepisy rozporządzenia unijnego nakładają na podmioty dokonujące transakcji z zakresu sekurytyzacji w rozumieniu Rozporządzenia STS szereg obowiązków, w szczególności dotyczących należytej staranności, zarządzania ryzykiem, a także wymogów informacyjnych. Warto również zwrócić uwagę iż jak do tej pory UKNF nie podejmował się jednoznacznego określenia, czy transakcje zawierane przez działające w Polsce NS FIZ stanowią przypadki sekurytyzacji w rozumieniu Rozporządzenia STS.

O ile więc z aprobatą należy przyjąć dążenie UKNF do usprawniania komunikacji z podmiotami nadzorowanymi i w tym duchu oceniać zakomunikowane rynkowi narzędzie do raportowania transakcji będących sekurytyzacjami w rozumieniu Rozporządzenia STS, to jednak w przypadku przedmiotowego rozporządzenia w naszej ocenie nie zostały jeszcze rozstrzygnięte najważniejsze problemy interpretacyjne związane z jego stosowaniem. Do kwestii sekurytyzacji będziemy jeszcze wracać w najbliższych publikacjach Kancelarii.

Pełna treść komunikatu UKNF

Pełna treść ustawy z dnia 15 marca 2019 r. o zmianie ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym oraz niektórych innych ustaw